პროფესიონალ მრბოლელ მევლუდ მელაძესთან ერთად, დღეს იმ უცნაურობებზე ვსაუბრობთ, რომელსაც ხშირად ავტომობილის გაჯიუტებას ვუწოდებთ, „ჯიუტობის” მიზეზი კი ვერაფრით აგვიხსნია.

მევლუდ მელაძე: ხშირად ავტომობილის მართვისას, მით უმეტეს თუ ის მართვის ავტომატური კოლოფით არის აღჭურვილი, ვაწყდებით უჩვეულო პრობლემებს. მაგალითისთვის – შეიძლება, აუყვეთ ქვაფენილიან აღმართს, ვთქვათ, მთაწმინდის ერთ-ერთ ქუჩაზე, ძალიან დაბალი სიჩქარით და ერთ-ერთ მოსახვევში ავტომობილმა თვითონ გადაწყვიტოს, რომ სვლას ვეღარ გააგრძელებს და გაჩერდეს. ამ შემთხვევაში, შეიძლება, გაზის სატერფულს ფეხი ბოლომდეც კი დავაჭიროთ, მაგრამ ავტომობილი არც ბრუნს გაზრდის, არც საბურავები დაბუქსავდება და მანქანა კვლავ ძვრას არ იზამს. მეორე მაგალითსაც მოვიყვან, სულ პატარა ტალახიან ან სილიან აღმართზე, თითქმის ნულოვან სიტუაციაში, შეიძლება ავტომობილი, სრულიად მოულოდნელად, დაბუქსავდეს და გზის გაგრძელება ვეღარ შეძლოთ. რაშია საქმე? სხვადასხვა ტიპის ავტომობილს, სხვადასხვა მწარმოებელი, განსხვავებულ სისტემას უმონტაჟებს. პირველ შემთხვევაში, ეს არის დამცავი სისტემა, რომელმაც მიიღო სიგნალი, რომ ავტომობილი მოყინულ გზაზე დაცურების წინაშე დგას და უკან ჩამოსრიალება რომ არ დაიწყოს, რაც ბოლომდე დაბლოკილი მუხრუჭების შემთხვევაშიც კი შესაძლებელია, ის წინასწარ ბლოკავს სამუხრუჭე სისტემას და კომპიუტერი არ აძლევს ძრავას უფლებას, ზედმეტი ბრუნი განავითაროს. გამოცდილი მძღოლი თვითონ უკეთ გადაწყვეტს რა დროს მოუმატოს და დაუკლოს ბრუნს, რა დროს დაამუხრუჭოს თუნდაც მოყინულზე, მაგრამ მწარმოებელი აქცენტს ფართო მომხმარებელზე აკეთებს, რომელიც შეიძლება, ცხოვრების განმავლობაში სულ ერთხელ აღმოჩნდეს მოცურების საფრთხის წინაშე.

– ამ დროს შეიძლება არც მოყინული იყოს აღმართი, არც სველი და პირიქით ძალიან ცხელოდეს კიდეც?

– შესაძლებელია. უფრო ზუსტად რომ წარმოიდგინოთ, აგიხსნით, რა ხდება ამ დროს ტექნიკურად. როდესაც ძალიან ნელა მიდიხართ, კომპიუტერი იწყებს მუშაობას ჩასაფრების რეჟიმში. ამ დროს მოუხვევთ თუ არა, ნებისმიერი მიმართულებით, ერთ-ერთი წამყვანი საბურავი უფრო მეტ ბრუნს აკეთებს ვიდრე მეორე. კომპიუტერი კი იღებს სიგნალს, რომ ავტომობილი „დაბუქსავდა“ და შესაძლოა დაცურდეს. შესაბამისად, ის იწყებს რეაგირებას, თიშავს აჩქარებას და მუხრუჭები მოქმედებაში მოჰყავს.

– გავჩერდით და რა ვქნათ, როგორ მოვახერხოთ გზის გაგრძელება?

– ავტომობილი მხოლოდ იმ დროს მოგცემთ მოძრაობის გაგრძელების უფლებას, როცა გაზის პედალს აუშვებთ ფეხს, დაადგამთ მუხრუჭს და შემდეგ ისევ აუშვებთ. კარგი იქნება, ამ შემთხვევაში ავტომობილის უკან დახევა და იმ კონკრეტული მონაკვეთის ხელახლა და ოდნავ მაღალი სიჩქარით გავლა თუ ეს, რა თქმა უნდა, შესაძლებელია.

– შესაძლებელია, მეორედაც იგივე მოხდეს?

– კი, რა თქმა უნდა და შეიძლება ეს მონაკვეთი იმ კონკრეტული ავტომობილით, როგორ სასაცილოდაც არ უნდა მოგეჩვენოთ, ვერც კი დაძლიოთ. ამიტომ, თანამედროვე ავტომობილებს მსგავსი – დამატებითი, დამხმარე სერვისების გამოსართველი სპეციალური ღილაკები აქვს. მაგრამ, როგორც კი ავტომობილს გამორთავთ და თავიდან დაქოქავთ, ეს „სერვისი” ისევ მოქმედებაში მოდის. ყველა ავტომობილს გამომრთველი ღილაკი სხვადასხვა ადგილას აქვს. ამის გასაგებად გადაათვალიერეთ თქვენი ავტომობილის სერვისის წიგნაკი, მოძებნეთ ინტერნეტში ან იკითხეთ სერვისცენტრში. რაც შეეხება მეორე მაგალითს, გზის ტალახიან ან სილიან ზედაპირზე, შეიძლება, აღმართი სულაც არც იყოს, მაგრამ ავტომობილი მაინც „დაბუქსავდეს“ და გზის გაგრძელება ვეღარ შეძლოთ. ეს ხდება მაშინ, როდესაც ავტომობილს სპორტული ტიპის სავალი სისტემა აქვს, უკანა წამყვანი თვლებითაა აღჭურვილი და არ გააჩნია წამყვანი თვლების ბლოკირება. მსგავსი „უცნაურობა” ერთნაირად მოსდის ავტომობილს, იმის მიუხედავად, მართვის ავტომატური კოლოფი აქვს თუ – მექანიკური.

– რა ხდება ამ დროს?

– ამ დროს ავტომობილის დაკიდების სისტემა ცდილობს, ავტომობილი ერთ სიბრტყეში შეინარჩუნოს, ნებისმიერ სიტუაციაში მოახერხოს მკვეთრი და მაღალსიჩქარიანი მონაკვეთის გავლა. ავტომობილი ვერ ხვდება, რომ თქვენ არც ჩქარა მიდიხართ და არც მკვეთრ მოსახვევს გადიხართ, უბრალოდ, გზის ზედაპირი ტალახიანი, ან სილიანი ან ოდნავ უსწორმასწოროა. ამ დროს წამყვანი თვლების ერთი საბურავი ოდნავ შემაღლებულზე დგას, ხოლო მეორე, მის გასწვრივ, თითქმის ჰაერშია. შესაბამისად, ის იწყებს „ბუქსაობას“ და ვერ ახერხებს ავტომობილის გადაადგილებას. პირველი მაგალითი ელექტრონულ მოწყობილობებს ეხება, ხოლო მეორე – მექანიკურს. სწორედ ამიტომ, არსებობს სხვადასხვა ტიპის ავტომობილები, რომ იმის მიხედვით შევიძინოთ, თუ რა პირობებში გვიწევს მისი მოხმარება.