მამათა შეგონებანი
ნეტარი ავგუსტინე: კეთილი, თუნდ მსახური ან მონა იყოს, მაინც ყოველთვის თავისუფალია; ბოროტი კი, თუნდ ხელმწიფებდეს, მაინც მონა და ტყვეა, რომელსაც მხოლოდ ერთი ბატონი კი არ ჰყავს, არამედ სწორედ იმდენი, რამდენი მანკიერებაც შეუძენია.
მარკოზ მოსაგრე: როგორც გამოუცდელი ხბო მიიჩქარის ბალახისკენ და უფსკრულით გარშემორტყმულ ადგილას აღმოჩნდება, ასევე ემართება სულს, რომელიც ნელ-ნელა იხიბლება ზრახვებით.
სტუდიტი: ზეცაში ადის არა ის, ვინც ბევრი წაიკითხა და დაიზეპირა, არამედ ის, ვინც წმიდა, უბიწო ცხოვრებით ცხოვრობს, თუნდ წერა-კითხვაც არ იცოდეს.
მარკოზ განშორებული: ზოგი ვნებას იკვეთს უფრო დიდი განცხრომისთვის და მისი განზრახვის უცოდინართა მხრიდან, დიდებას იმკის. თუმცა, შესაძლოა, თავადაც არ იცოდეს, რომ უსარგებლოდ შრომობს.
ანტონ დიდი: თავს ნუ აღიმაღლებ საკუთარი საქმეებით, როგორიც არ უნდა იყოს ისინი.
იოანე ოქროპირი: წყენის სანაცვლოდ, რომელიც უსამართლოდ დავითმინეთ, ვისგანაც არ უნდა ყოფილიყო იგი, ღმერთი ან ცოდვათა მიტევებას გვაძლევს, ანდა გვასაჩუქრებს.
ტიხონ ზადონელი: გონების თვალი აღუპყარ ზეციურ სამყაროს და მოიხილე მისი მკვიდრნი – ვერც ერთს ვერ ჰპოვებ იქ, ვინც აქამდე მოთმინების გზით არ მისულა.
წმიდა სილუანი: იმის მიხედვით, თუ როგორ შეითვისებს ადამიანი თავის მოყვასს, შეიძლება, ვიმსჯელოთ მასში არსებული სულიწმიდის დონის შესახებ; თუ ადამიანი თავის ძმაში ხედავს სულიწმიდის ყოფნას, ეს იმას ნიშნავს, რომ მასაც აქვს დიდი მადლი, ხოლო თუ არ უყვარს თავისი ძმა, მაშინ ისიც შეპყრობილია „ავი სულით“.
***
იმისთვის, რომ გადარჩე, უნდა იყო მორჩილი, იმიტომ რომ ამაყი ძალითაც რომ დასვა სამოთხეში, იგი იქაც არ იქნება კმაყოფილი, იქაც ვერ იპოვის სიმშვიდეს და იტყვის: „რატომ არ ვარ მე პირველ ადგილზე?“ მორჩილი სული, ავსებული სიყვარულით, არ ეძებს პირველობას, არამედ ყველასთვის სიკეთე სურს, ყველაფრით კმაყოფილია.
ალექსი ბერი: დაუკვირდი შენ, ძმაო, რომელსაც გიყვარს სხვისი მხილება და გასწორება და მოექეც თავსა შენსა და ნახე, თუ როგორი ხარ შენ სხვისგან მხილების დროს – გწყინს თუ არა? და აქედან ისწავლე სხვისიცა, რამეთუ შენ თუ არ გიხარიან, არცა სხვას უხარიან.
მარკოზ განშორებული: დაე, თითოეულმა უნებლიე მწუხარებამ გასწავლოს, გახსოვდეს ღმერთი და აღარასოდეს გექნება სინანულის ნაკლებობა.
ბერი გაბრიელი: ღვთის შიშთან შერწყმული წმიდა უბრალოება სამოთხის ნეტარებას განგვაცდევინებს, იმ ნეტარებას, რაც პირველ ადამიანებს ჰქონდათ დაცემამდე.
ბასილი დიდი: ისე უნდა ვიცხოვროთ, რომ განვლილი არასოდეს იყოს უკეთესი მომავალზე, ანდა – აწმყოზე.
გაბრიელ ეპისკოპოსი: საკმარისი არ არის, ქრისტიანი ცოდვებს არ იქმოდეს, ამავე დროს სათნოებაც უნდა ჰქონდეს; სულის საცხოვნებლად მარტო ის არ ეყოფა, თუ მტაცებელი არ არის, არამედ მოწყალებაც უნდა ჰქონდეს; მცირეა თუ სიცრუე არ უყვარს, სიმართლისთვის თავდადებულიც უნდა იყოს; არათუ მხოლოდ მემრუშე არ უნდა იყოს, არამედ გულშიც კი უწმინდური აზრი არ უნდა გაივლოს.