როგორც აღმოჩნდა, მრავალშვილიანობას, პოლიტიკური და სოციალური მნიშვნელობის გარდა, სამედიცინო დატვირთვაც გააჩნია. ზოგიერთი მეცნიერის ნაშრომებიდან, სტატისტიკასა და სხვა კვლევებზე დაფუძნებული ინფორმაციის მიხ­ედვით, ვიგებთ, რომ არსებობს დამოკიდებულება ერთი ოჯ­ახ­ის ბავშვების სიცოცხ­ლისუნარიანობასა და მათი გაჩენის რიგითობას შორის. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული დეფინიციის მიხ­ედვით, ჯანმრთელია ადამიანი, რომელიც სრულფასოვანია ფიზიოლოგიური, ფსიქოლოგიური და მატერიალური თვალსაზრისით. პირველი ორი დებულება ამ ჩამონათვალიდან, ნამდვილად გარანტირებულია მრავალშვილიანი ოჯ­ახ­ის შთამომავლობისათვის. ამ მნიშვნელოვან დემოგრაფიულ და სამედიცინო პრობლემაზე გვესაუბრება ფიზიოლოგი ნოდარ მეფარიძე.


– რა შეხ­ედულება აქვს სამეცნიერო საზოგადოებას მრავალშვილიანობასთან დაკავშირებით?

– მკვლევართა აზრით, ყველაზე სიცოცხ­ლის უუნარო სწორედ რიგით პირველი და მეორე ბავშვია და რადგან ბუნებამ ადამიანი ასე შექმნა, ესე იგი უნდა არსებობდეს გარკვეული გენეტიკური, ანატომიურ-ფიზიოლოგიური და ფსიქოლოგიური საფუძვლები ამ კანონისთვის. გენეტიკური დასაბუთებაა, ის, რომ ქალის სიცოცხ­ლის ხანგრძლივობა აღემატება მამაკაცის სიცოცხ­ლის ხანგრძლივობას. როგორც წესი, ამას ხსნიან ქალზე დაკისრებული როლით, რომ მან უნდა მოავლინოს შთამომავლობა. თუმცა, მეცნიერებმა დიდი ხნის წინ მიაპყრეს ყურადღება იმ ფაქტს, რომ ხანგრძლივად მცხოვრები ადამიანები ძირითადად მრავალშვილიანი ოჯ­ახ­ებიდან მოდიან. ახ­ლო წარსულში, სტატისტიკური კვლევებით დადასტურდა პირდაპირი კავშირი დედის ნაყოფიერებასა და შთამომავლობის სიცოცხ­ლისუნარიანობას შორის.

– რა კავშირია მრავალშვილიანობასა და დედის ჯანმრთელობას შორის?

– მრავალშვილიანი დედები განსხ­ვავდებიან იმავე პოპულაციის მცირეშვილიანი და უშვილო ქალებისგან მთელი რიგი ანატომიური და ფსიქოლოგიური თავისებურებებით. ეს განსხ­ვავებები ეხ­ება სიმაღლეს, თეძოების სიგრძეს, გულმკერდის სიფართოვეს, შინაგანი ორგანოების სრულფასოვნებას. ქალები, რომელთაც ერთი ან ორი შვილი ჰყავთ, არიან ფსიქიკურად უფრო გაუწონასწორებულები, მიდრეკილნი ძალადობისკენ და ხშირად აწუხ­ებთ ნევროზი ან ისტერიკა. მათ სოლიდურ ნაწილს არათუ არ უნდა, არამედ არ შეუძლია ჰყავდეს შვილი. მრავალშვილიანი დედა კი გამოირჩევა სრულიად განსხ­ვავებული ფსიქიკური და სულიერი თავისებურებებით: გაწონასწორებულობა, სიყვარული შვილებისა და ქმრის მიმართ, ოჯახზე მზრუნველობა. მრავალშვილიან ოჯ­ახ­ებში, ისევე როგორც ნებისმიერ რთულ სისტემაში, მოქმედებს თვითორგანიზაციის კანონი და ურთიერთობები რეგულირდება სიყვარულის საფუძველზე. მცირეშვილიანი ოჯ­ახ­ები კი ნაკლებად მყარია და ხშირად არ ძალუძთ საკუთარი ძალებით გაუმკლავდნენ შინაგან პრობლემებს. ბევრი შვილის ყოლის სურვილი განპირობებულია როგორც ქალის ფიზიოლოგიით, ასევე დედობის ინსტინქტით. აქედან გამომდინარე, ადვილი წარმოსადგენია, თუ რა შედეგებს მოიტანს ამ ბუნებრივი მოთხ­ონილების დათრგუნვა ქალისთვის, როგორც ეს ხდება თუნდაც ჩინეთში.

– როგორ მოქმედებს ოჯ­ახ­ში ოთხ­ზე მეტი ბავშვის არსებობა თითოეულ მათგანზე?

– თუ დავაკვირდებით დამოკიდებულებას დაბადების რიგითობას და ბავშვის სიცოცხ­ლისუნარიანობას შორის, მრავალშვილიანი პოპულაციები შეიძლება, დავახ­ასიათოთ შემდეგნაირად – გამოირჩევიან სიცოცხ­ლისუნარიანობით, ამტანობით, მყარი ოჯ­ახი აქვთ და არსებობს ღრმა კავშირები ოჯ­ახ­ის წევრებს შორის. ახასიათებთ ნორმალური, ბუნებრივი სექსუალური ქცევა, სქესობრივი გარყვნილება, ჰომოსექსუალიზმი მათში არ არის. მცირეშვილიანი პოპულაციები (ოჯ­ახ­ში 1-2 ბავშვი) ხასიათდებიან დაბალი სიცოცხ­ლისუნარიანობით, სქესობრივი ქცევის არანორმალური ფორმების სიხშირით, სქესობრივი გარყვნილებით, სექსუალური აგრესიით.

აბორტების, ჩასახ­ვის საწინააღმდეგო საშუალებებისა და სტერილიზაციის ინდუსტრია, თავისუფლების მიცემა სექსუალური უმცირესობებისთვის და შობადობის შეზღუდვა მიგვიყვანს ოჯ­ახ­ების გაქრობამდე, ნარკომანიისა და სექსუალური ქცევის გადახ­რების ზრდამდე. ასეთ პოპულაციებს ოცდამეერთე საუკუნეში ემუქრება მძიმე კრიზისი: ისინი დროდადრო შემცირდებიან და შესაძლოა, მათმა ნაწილმა მრავალშვილიან პოპულაციებს დაუთმოს ადგილი.

– როგორია დამოკიდებულება სამედიცინო თვალსაზრისით?

– როდესაც სწავლობდნენ შობადობის მაღალ რიგითობასა და ბავშვების ავადობას, აღმოაჩინეს, რომ მეოთხე შვილის შემდეგ გაჩენილი ბავშვების ავადობა 2-ჯერ ნაკლები იყო იმავე ოჯ­ახ­ში პირველი შვილის ავადობაზე. აღსანიშნავია, რომ დედის ჯანმრთელობა ამ დროს უარესდება. რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს, ავადმყოფ დედებს გვიან ასაკშიც შეუძლიათ ჯანმრთელი ბავშვების გაჩენა. ეს აშკარად ეწინააღმდეგება ლოგიკას და ჯანსაღ აზრს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემების მიხ­ედვით, ექიმები ჯანმრთელად მიიჩნევენ ორსულთა მხოლოდ 3 პროცენტს, მაგრამ მათი უმრავლესობა აჩენს ჯანმრთელ შვილებს. აქედან გამომდინარე, არ არსებობს დამოკიდებულება დედის ავადმყოფობასა და ბავშვის ჯანმრთელობას შორის. არსებობს განსაკუთრებული მექანიზმი, რომელიც ნაყოფს დაავადებისაგან იცავს. ამ მექანიზმში მონაწილეობს პლაცენტის სპეციფიური ცილები. გინეკოლოგიურად ჯანმრთელ ქალებში პლაცენტარული ცილები ფუნქციონირებენ მთელი სიცოცხ­ლის განმავლობაში. დადასტურებულია, რომ მრავალშვილიანი დედები იშვიათად ავადმყოფობენ გინეკოლოგიური დაავადებებით. ეს აიხ­სნება აბორტების არარსებობით, ჩასახ­ვის საწინააღმდეგო საშუალებების იშვიათი გამოყენებით და ასევე რეგულარული ორსულობებითა და მშობიარობებით, საშუალოდ სამი წლის ინტერვალით. თუმცა შესაძლოა, მათ აღენიშნებოდეთ სხვა სახ­ის სომატური დაავადება.

– პრევენციული დატვირთვა თუ გააჩნია მრავალშვილიანობას?

– ბავშვები მრავალშვილიანი ოჯ­ახ­ებიდან თითქმის არ ავადდებიან გრიპით ან სხვა ვირუსული დაავადებებით. მათ განსაკუთრებული ბუნებრივი იმუნიტეტი აქვთ. ძალზე ძლიერია მათში ალტრუიზმისა და ურთიერთდახ­მარების გრძნობა, გააჩნიათ გამოხ­ატული მოთხ­ოვნილება ფიზიკური შრომისადმი. ახ­ასიათებთ მიზანსწრაფულობა და დამოუკიდებლობა. დაწყებით კლასებში ისინი ჩამორჩებიან დედისერთებს. თუმცა, თავიანთი შრომისმოყვარეობითა და ცოდნის წადილით ეწევიან მათ მაღალ კლასებში, ხოლო უმაღლეს სასწავლებლებში ბევრად უკეთეს შედეგებს აღწევენ.

– აქტუალურია ეს საკითხი არასამედიცინო თვალსაზრისით?

– მსგავსი დასკვნები, რომელიც მეცნიერულ კვლევაზე იყო დაფუძნებული, პირველად გაკეთდა მეოცე საუკუნის სამოცდაათიან წლებში, ფრანგი დემოგრაფების მიერ. ამიტომ, გასაკვირი არ არის, რომ დემოგრაფიულ პრობლემაზე საუბრისას, პარალელები ინგლისთან მიმართებაში გაევლოთ. მათი აზრით, დიდი ბრიტანეთისა და ამერიკის აღზევება ოცდამეერთე საუკუნეში სწორედ მრავალშვილიან ოჯ­ახ­ებთან იყო დაკავშირებული. თუ გავითვალისწინებთ, რომ მრავალშვილიან ოჯ­ახ­ებში დაიბადა ცნობილ მეცნიერთა და საზოგადო მოღვაწეთა უმრავლესობა და დემოგრაფიული პრობლემაც ჩვენს ქვეყანაში კვლავ გადაულახ­ავი ბარიერია, საკითხ­ის შესახ­ებ ნამდვილად ღირს დაფიქრება. მოტივაციაც თავისთავად საკმაოდ დიდია. პრობლემის აღმოსაფხ­ვრელად, უპირველეს ყოვლისა, საზოგადოების თვითგამორკვევა და ცხოვრების დონის ამაღლებაა საჭირო, მაგრამ ეს უკვე სამედიცინო პრობლემა აღარ არის.


скачать dle 11.3