– როგორი გზავნილი შეიძლება, იყოს ეს ჩვენთვის, უკრაინელებისა და მოლდოველებისთვის, გამომდინარე არსებული პრობლემებიდან და რუსეთისთვის?

– ეს იდეა თავდაპირველად თქვა ლუკ კოფმა, რაც შემდეგ თავისებური სიტყვებით განავრცო „ნატოს“ ყოფილმა გენერალურმა მდივანმა რასმუსენმა და ახლა ბ-ნმა უოლკერმაც შემოაგდო. შეიძლება, გარკვეულწილად ეს ჩავთვალოთ განსჯის თემად, რომ ეს იდეა იქცეს მსჯელობის საგნად არა მარტო საქართველოში, უკრაინასა და მოლდოვაში, სადაც, სხვათა შორის განსხვავებული დამოკიდებულებებია „ნატოში“ ინტეგრაციისადმი. მოლდოვაში არსებული დამოკიდებულება მნიშვნელოვნად განსხვავდება იმისგან, რაც ჩვენთანაა „ნატოსადმი“. ასევე, თავისებური დამოკიდებულებაა უკრაინაშიც, იქ არ არის ცალსახა პრონატოური განწყობა, როგორც ეს ჩვენთანაა სოცილოგიურ გამოკითხვებში. მაგრამ მე ვფიქრობ, ეს არის ერთგვარი გზავნილი თავად „ნატოს“ ხელმძღვანელობისადმი, რომ მათ იფიქრონ ამ საკითხზე. უოლკერის ამ განცხადებას მე დავუკავშირებდი ამ თემის აქტუალიზაციის მცდელობას. მაგრამ რატომ მოხდა ამ თემის აქტუალიზაცია ახლა, აი, ესაა გასარკვევი. ვფიქრობ, ამის ერთ-ერთი მიზანი ისაა, რომ მას შემდეგ, რაც დასრულდება ბალკანეთის „ნატოში“ ინტეგრაციის ეტაპი, უფრო სწრაფად და მალე გადაიდგას კონკრეტული ნაბიჯები იმ პოსტსაბჭოთა სახელმწიფოებისადმი, უფრო ზუსტად, აღმოსავლეთი პარტნიორობის პროგრამის მონაწილე სახელმწიფოებისადმი, რომლებიც დასავლეთთან ინტეგრაციაში ყველაზე წინწაწეულებად ითვლებიან. სანამ ეს მოხდება, ეს თემა უნდა მოითელოს საექსპერტო წრეებში, შემდეგ უკვე – პოლიტიკურ წრეებში და შემდეგ, ალბათ, რაღაც გადაწყვეტილებას მიიღებენ. ეს არის მცდელობა, რომ მინავლებული თემა გაცოცხლდეს.

– ლუკ კოფს ეკუთვნის იდეა, რომ სეპარატისტულ ტერიტორიებზე არ გავრცელდეს „ნატოს“ წესდების მეხუთე მუხლი, რაც გამორიცხავს რუსეთთან სამხედრო კონფრონტაციას: რუსეთს არაფერი ექნება დასაცავი და „ნატოს“ არაფერი ექნება საომარი, იმიტომ რომ არ აპირებს სამხედრო ღონისძიების გატარებას, მაგალითად, საქართველოსთვის ამ ტერიტორიების ინტეგრაციისთვის და რუსეთსაც არ მოუწევს კონტრღონისძიებების მიღება. მაგრამ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ „ნატო“ საქართველოს მიიღებს თავის რიგებში ამ სეპარატისტული ტერიტორიების გარეშე და საქართველოს ხელისუფლება დათანხმდება ასეთ ვარიანტს, რუსეთი მაინც შეეწინააღმდეგება ყველა მის ხელთ არსებული საშუალებით საქართველოს „ნატოში“ მიღებას.

– დიახ, მაქეთკენ მიმყავს საუბარი. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ მეხუთე მუხლი არ გავრცელდება, რუსეთი მაინც შეეწინააღმდეგება საქართველოს გაწევრიანებას „ნატოში“ და, სამწუხაროდ, მას კიდევ აქვს საკმარისი ბერკეტები საიმისოდ, რომ შეგვიქმნას პრობლემები ჩვენს ტერიტორიაზე, ასევე, იმ პირობითი, ეგრეთ წოდებული, „საზღვრის“ გასწვრივ, რომელიც ყოფს სეპარატისტულ წარმონაქმნებთან და ამით საქართველოში გამოიწვიოს ახალი კონფლიქტები იმ გათვლით, რომ დასავლეთი ვერ ჩაერევა პირდაპირი სამხედრო გზით ამ კონფლიქტების მოგვარებაში და საქართველო, ფაქტობრივად, დადგება რეალობის წინაშე, რომ ჩვენს პოლიტიკურ ელიტასა და მოსახლეობას შეუმცირდეთ ან გაუქრეთ „ნატოში“ გაწევრიანების სურვილი, რადგან უკვე ყველას ეცოდინება, რომ ეს კონფლიქტები ასოცირდება „ნატოში“ გაწევრიანებასთან. შეგახსენებთ უახლესი ისტორიის ფაქტს, როდესაც 2008 წელს რუსეთმა ცნო საქართველოს სეპარატისტული რეგიონები და რუსეთის მაშინდელ პრეზიდენტ მედვედევს ჰკითხეს, რა იყო ამ სამხედრო ოპერაციის მთავარი მიზანი, მან ერთ-ერთ მიზნად დაასახელა, რომ ეს ემსახურებოდა საქართველოს „ნატოში“ სწრაფვის შეჩერებას, მოგეხსენებათ, 2008 წლის აპრილში ბუქარესტის სამიტზე მიიღეს ცნობილი გადაწყვეტილება, რომელშიც ჩაიწერა, რომ საქართველო და უკრაინა გახდებიან „ნატოს“ წევრები.

– ახლა მე შეგეწინააღმდეგებით: „ნატოს“ რომ მაშინ „მაფი“ მიეცა საქართველოსთვის, სააკაშვილის ხელისუფლება უფრო ხელფეხგახსნილი წავიდოდა იმ ავანტიურაზე, რაზეც წავიდა, იმ იმედით, რომ „მაფი“ გვაქვს და რუსეთი ვერაფერს გაგვიბედავსო.

– „მაფის“ მიცემა „ნატოს“ სამხედრო კონფლიქტში ჩართვის არანაირ ვალდებულებას არ აკისრებს, რომ სამხედრო ძალით დაიცვას „მაფის“ სტატუსის მქონე სახელმწიფო.

– თუკი რუსეთი გადაწყვეტდა, საქართველოს ხელისუფლების საპასუხოდ განეხორციელებინა ისეთი სამხედრო ოპერაცია, რაც განახორციელა 2008-ში, „ნატო“ ვერ ჩაერეოდა თავისი ინფრასტრუქტურით, მას არ ჰქონდა საამისო მანდატი და, რაც მთავარია, ის არ მოისურვებდა პირდაპირ სამხედრო შეტაკებას. ახლაც თავს იკავებენ იმიტომ, რომ ეშინიათ რუსეთის კონტრზომების. ძნელია იმის თქმა, რა კონტრზომები იქნება, მაგრამ, ვფიქრობ, საქართველოს ტერიტორიაზე ნამდვილად გამოიწვევს საკმაოდ დესტრუქციულ ქმედებებს მოსკოვის მხრიდან, რაც ჩვენს სახელმწიფოს შეიძლება, ძვირად დაუჯდეს. ამდენად, რისკი დიდია და შესაძლოა, „ნატოში“ თვლიან კიდეც ამ რისკებს.

– როდესაც „ნატოში“ მიიღეს ბალტიისპირეთის, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნები, მაშინ რუსეთი იყო დასუსტებული და სხვა ურთიერთობები ჰქონდათ რუსეთსა და დასავლეთს. ახლა, როდესაც ასეთი კონფრონტაციული დამოკიდებულებაა, შეიძლება, დასავლეთი მოერიდოს ამ კონფრონტაციის შემდგომ გაღრმავებას, მაგრამ ვინ იცის, შესაძლოა, სწორედ ამ კონფრონტაციის გამო დასჭირდეს დასავლეთს საყრდენი სამხრეთ კავკასიაში. ანუ აქ მთავარია, ის გამოვთვალოთ, ამ ეტაპსა და თვალსაწიერ მომავალში დასავლეთს საქართველოს „ნატოში“ გაწევრიანება სარგებელს უფრო მეტს მოუტანს თუ თავის ტკივილს. ვფიქრობ, ამ ეტაპზე ეს უფრო თავის ტკივილის მომტანი იქნება, მაგრამ ის ინიციატივა, რაც უილკერმა და რასმუსენმა თქვეს, რომ „ნატოში“ ფიქრი მაინც დაიწყონ ამაზე. უახლოეს თვეებში დავინახავთ, მოხვდა თუ არა ნოყიერ ნიადაგზე უოლკერის ეს იდეა.

– საინტერესო კითხვაა... ევროპაში ექსპერტებიც და პოლიტიკოსებიც თვლიან, რომ რაღაც ეტაპზე მათთვის მომგებიანია, აღმოსვლეთ პარტნიორობის პროგრამა არსებობდეს, ამ სამ ქვეყანას ევროპული პერსპექტივა არ მისცენ, რადგან არ არის სტაბილური მდგომარეობა. მაგრამ ეს ქვეყნები იყვნენ ერთგვარი ბუფერული ზონა ევროპასა და რუსეთს შორის, ამიტომ იქ უნდა დაიწყოს ასოცირების ხელშეკრულებით გათვალისწინებული რეფორმები, რათა მაქსიმალურად დაუახლოვდნენ ევროპას და შემდეგ, როდესაც უკვე ევროპაში მიიჩნევენ, რომ მათთვის მომგებიანია გაფართოების ახალი ტალღა, მიგვიღონ.