ბესიკ ალადაშვილი: რამდენიმე საკითხს შეეხეთ და მივყვეთ თანმიმდევრობით. კიბერუსაფრთხოება მსოფლიო პრობლემაა. გლობალიზაციამ მოიტანა ტექნოლოგიების განვითარება, ამას კი აქვს როგორც დადებითი, ისე უარყოფითი შედეგი. რაც უფრო თანამედროვე ხდება ინფორმაციის მიღება, მით მეტად იოლდება ამ ინფორმაციის უკანონოდ ხელში ჩაგდებაც, ანუ ტექნოლოგიები იმ მიმართულებითაც ვითარდება. ასე რომ, ეს არა მარტო საქართველოს, არამედ გლობალური პრობლემაა.

თუმცა, უნდა აღინიშნოს, იმდენად მგრძნობიარე თემაა, რომ სტრატეგიული პატრნიორებიც კი არ ენდობიან ბოლომდე ერთმანეთს, განსაკუთრებით, ბოლო წლებში, როდესაც აშშ-ს ახალი ადმინისტრაცია ევროკავშირთან ისეთ თბილ პოლიტიკას არ აწარმოებს, როგორც სხვა პრეზიდენტების ადმინისტრაციები. ანუ ქვეყნები ყველა კარტს არ ხსნიან. ფაქტობრივად, თითქმის ყოველთვიურად ვიღებთ ახალ-ახალ ინფორმაციას კიბერთავდასხმების შესახებ და ისინი გასცდა სუფთა კომერციულსა და კრიმინალურ საფუძველს და გადაინაცვლა სტრატეგიულსა და ტერორისტულ სფეროებში. იმიტომ რომ ინფორმაციის მოსაპოვებლად მუშაობენ როგორც სხვადასხვა ქვეყნის სპეცსამსახურები, ისე ტერორისტული ორგანიზაციებიც. და ეს გაცილებით მეტი საფრთხის შემცველია, იმიტომ რომ სახელმწიფოები კიბერთავდასხმებს ერთმანეთზე ახორციელებენ საიდუმლო, სტრატეგიული ინფორმაციის მოპოვების მიზნით.

– რა თქმა უნდა. დღეს, როდესაც ციფრულადაა აგებული ძალიან ბევრი ქვეყნის სატრანსპორტო სისტემა, განსაკუთრებით, საჰაერო, იგივე მეტრო, წარმოიდგინეთ, რა შეიძლება, გამოიწვიოს კიბერშეტევებმა და რამდენი ადამიანის სიცოცხლე შეიძლება შეიწიროს. ამდენად, სტრატეგიული პრობლემაა, რომ ტერორისტებს არ მიუწვდებოდეთ ხელი კიბერშეტევებზე.

– მენტალური, ვთქვათ ასე, ისტორიულ-ტრადიციული ფარიც გვაქვს. ჩვენი ტოლერანტობა აქაც ჩანს, სხვათა შორის. არ მინდა, მაღალფარდოვნად გამომივიდეს, მაგრამ იგივე ქისტები თავისი თავის იდენტიფიცირებას აკეთებენ საქართველოსთან, როგორც სამშობლოსთან და ამანაც შეასრულა გადამწყვეტი როლი, რომ ჩვენთან ტრაგიკული ტერაქტი არ მომხდარა. რაც შეეხება ინფორმაციული უსაფრთხოების უზრუნველყოფას: ჩვენ ვსაუბრობთ ელექტრონულ ინფორმაციაზე. საქართველოს კანონი ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ საქართველოს სპეცსამსახურებს აძლევს გარკვეულ უფლებებს, აკონტროლოს ინტერნეტსივრცე, რათა თავიდან ავიცილოთ კრიმინალური თუ სახელმწიფოს წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული, თუმცა, იქ არსებობს დათქმებიც. აქ უკვე ოფიციალური, კანონით დაშვებაა საიდუმლო ინფორმაციაზე და არა მარტო ჩვენს სპეცსამსახურებს აქვთ ეს უფლება, ყველა ქვეყანაში ასეა. გახსოვთ, რამხელა პროტესტი გამოიწვია შეერთებულ შტატებში „პატრიოტის აქტმა“. მაგრამ, მეორე მხრივ, ხომ არ შეიძლება, რომ სპეცსამსახურების დაშვება საინფორმაციო ბაზებთან გახდეს პოლიტიკური? ანუ პოლიტიკური ოპონენტებისგან ინფორმაციის მიღების საშუალება?! აი, ეს პრობლემა საქართველოსთვის რეალურია, მით უმეტეს, რომ არჩევნები ახლოვდება.

– ამის შესახებ მოგახსენებთ. უბრალოდ, იმას ვამბობ, რომ შესაძლოა, ეს გამოიყენონ ბოროტად და ამის გაკონტროლება საზოგადოებისთვის ურთულესია, ფაქტობრივად, შეუძლებელი. საქართველოს გეოპოლიტიკურ სივრცეში თავად ჩვენი ქვეყნისა და აქ მომუშავე სხვადასხვა ქვეყნის დიპლომატიური სტრუქტურებისადმი იმდენი ინტერესი იკვეთება, რომ, ბუნებრივია, ყველა აქტიურად მუშაობს. რამდენიმე დღის წინათ ერთი დღით იყო გათიშული რამდენიმე ვებგვერდი და, ჩემეული ანალიზით, შეიძლება, ეს ყოფილიყო შესაძლებლობების მოსინჯვა. რა თქმა უნდა, ამ ოპერაციის უკან იდგა სპეცსამსახური, ეს არ იყო რომელიმე კრიმინალური, ჰაკერული ჯგუფის ანცობა, იმიტომ რომ ამით ვერანაირ მოგებას ვერ მიიღებენ და არც არავის აუღია თავის თავზე პასუხისმგებლობა. ცნობილია, რომ სხვადასხვა დაჯგუფებები კიბერთავდასხმის და, ზოგადად, თავდასხმის შემდეგ აცხადებენ, რომ ეს მათ მიერ ჩატარებული ოპერაციაა, რადგან, გარკვეულწილად, ეს პრესტიჟის საქმეცაა, ამიტომ, რაკი არავის აუღია პასუხისმგებლობა, მიანიშნებს, რომ ეს არის რომელიღაც სპეცსამსახურის მიერ ჩატარებული სპეცოპერაცია.

– რამდენად შეუძლიათ მათ, ერთი პროვაიდერის გათიშვით ათასამდე დომენის პარალიზება. რეალურად ეს მოხდა. არ იყო სამიზნე მხოლოდ ტელევიზიები, ეს იყო იმ კონკრეტული პროვაიდერის წინააღმდეგ განხორციელებული შეტევა, რომელსაც შემოაქვს ეს მომსახურება და ყიდის ინტერნეტმომსახურებას, და წარმოიდგინეთ, როგორი ეფექტიანი იყო შემტევისთვის – ერთი გასროლით რამდენი კურდღელი დახოცეს. ეს იყო ძალების მოსინჯვა, რომ, თუ საჭირო გახდა, იქს დროს, მათთვის სასურველ პერიოდში, მოხდეს ასეთი მასშტაბური გათიშვა, რაც შექმნის ინფორმაციულ ვაკუუმს საქართველოში, იმიტომ რომ ვხედავთ, არც სახელმწიფო სტრუქტურები არიან დაცული.

– სახელმწიფო სტრუქტურაც ამ პროვაიდერისგან ყიდულობს მომსახურებას.

– ეს, დაახლოებით, ისეა, ფუტკრის სკას მთლიანად თუ შეექმნება პრობლემა, ყველა ფიჭას შეექმნება. ამიტომ, როდესაც კიბერუსაფრთხოებაზე საუბრობენ, ეს მნიშვნელოვანი პრობლემაა. არსებობს სპეციალური დანაყოფები შსს-შიც, თავდაცვის სამინისტროშიც და თუ სწორად მახსოვს, ამ მხრივ, თავდაცვის სამინისტროა წამყვანი სტრუქტურა, „ნატოს“ ქვეყნებთან ერთად და ტალინშია მათი შტაბბინა. ეს საკითხი მათ აქამდეც უნდა განეხილათ. არ არის ეს რთულად გასათვლელი. გადაწყვეტის გზები უნდა არსებობდეს, რადგან წინააღმდეგ შემთხვევაში, ჩვენ აღმოვჩნდებით კატასტროფის წინაშე. იქმნება არა მარტო ინფორმაციული ვაკუუმის საფრთხე. კონკრეტული ინფორმაციაც გავრცელდა იმ კიბერთავდასხმის დროს.

– რა თქმა უნდა. ანუ ჰაკერული შეტევის მიზანი იქნება არა ინფორმაციის მოპოვება ან ინფორმაციის გათიშვა, არამედ აქტიური, შემტევი საინფორმაციო ომის დაწყება, რომლის კატასტროფული შედეგების გათვლა წინასწარ შეუძლებელია. მაგალითად, გავრცელდეს დეზინფორმაცია რომელიმე პოლიტიკური ან სასულიერო პირის მკვლელობის შესახებ და ამან გამოიწვიოს უმართავი პროცესები. ღმერთმა დაგვიფაროს, მაგრამ სამწუხარო სცენარი ბევრია, მაგრამ, თუ გავითვალისწინებთ, რომ იმ ქვეყნების სპეცსამსახურებს, რომელთა ინტერესია დესტაბილიზაცია საქართველოში, ასეთი ტრაგიკული სცენარებიც ექნებათ. მეორე მთავარი საკითხია, რას აკეთებენ ჩვენი სახელმწიფო სტრუქტურები, იგივე სპეცსამსახურები და არის თუ არა მათი მუშაობა ეფექტიანი?! სამწუხაროდ, ვხედავთ შედეგს –  ასეთი შემოტევების თავიდან აცილება ვერ ხერხდება.

– ეს ურთულესი ტექნიკური საკითხია. იგულისხმება, რომ ჩვენს სპეცსამსახურს უნდა ჰქონდეს საამისო ტექნიკური საშუალებები. აბა, ჩვენსავით თუ დასხდებიან და გააანალიზებენ, ეს არაფრის მომცემია. მათ ჰყავთ შესაბამისი კადრები, აქვთ შესაბამისი ტექნიკური საშუალებები, რომ თუ პრევენციას ვერ მოახდენენ, შეასუსტონ მაინც ამ ჰაკერული შეტევის ნეგატიური გავლენა. იცით, რომ რუსეთი ქმნის პარალელურ ინტერნეტსა და ვიკიპედიას. ჩვენ უნდა შევქმნათ „ობიექტური“ ისტორიული ვიკიპედიაო, – განაცხადა პუტინმა, რაც, ფაქტობრივად, საინფორმაციო ველის ხელში ჩაგდებას გულისხმობს. ეს დიდი იდეოლოგიური ნაღმია და ნიშნავს ისტორიის ხელახლა გადაწერას.