როგორ წარმოიშვა ქართული გვარ-სახელები #11
ზოიძე
ზოიძეთა გვარი საბერძნეთიდან მომდინარედაა მიჩნეული. გვარის ფუძეა ზოიდი. დი – ბერძნული სუფიქსია და ქართულ სუფიქსს – შვილს, ძეს ნიშნავს. თუმცა, არსებობს, ასევე, ქალის სახელი ზოია.
ზოიძეები ცხოვრობენ შუახევში, ხულოში და ქობულეთის რაიონში.
ზოიძეთა ნაწილი ამბობს, რომ გვარი დაბაძველიდან იღებს სათავეს, ზოგი კი სოფელ აჭყვისთავს ასახელებს.
სოფელ კვირიკეშია წყარო „ზოიძის საცავის“ სახელწოდებით, ქაქუთში – ადგილი „ზოიძეების კუთხე”.
საქართველოში, ყველაზე გავრცელებულ 1 000 გვარს შორის, ზოიძეს 82-ე ადგილი უჭირავს.
საქართველოში 4 934 ზოიძე ცხოვრობს: ქობულეთში – 1 959, შუახევში – 983, ხელვაჩაურში – 932. არიან სხვაგანაც.
ერაძე-ერიაშვილი
ჩვენს ხელთ არსებული საბუთებით, გვარი ერაძე დამოუკიდებლად ნაწარმოები გვარია.
ილია მაისურაძე, წიგნში „ქართული გვარსახელები“, წერს: „ერაძე – ფარახეთი, ონის რაიონი; საკუთარი სახელი – ერა“.
ამავე ძირისაა გვარი ერიაშვილი.
„ერაძენი ბობოთას მცხოვრებნი, ბაგრატ მეფემ მათი შეწირულება განუახლა მთის წმიდა გიორგის ეკლესიას იმ პირობით, რომ ღაღანიძესა და ძაგანიშვილს მათზე უფლება არ ჰქონოდათ (1463-1478 წლები)“.
საქართველოში 1 455 ერაძე ცხოვრობს: თბილისში – 584, ქუთაისში – 245, ტყიბულში – 170. არიან სხვაგანაც.
83 ერაშვილი: თბილისში – 38, ლაგოდეხში – 12, რუსთავში – 8. არიან სხვაგანაც.
ფარსადანაშვილი-ფარსადანიშვილი
გვარის ფუძეა საკუთარი სახელი ფარსადანი, რომელიც სპარსული წარმოშობისაა და ქართულად ბრძენს, სწავლულს, მეცნიერს ნიშნავს. ეს სახელი ფართოდ იყო გავრცელებული საქართველოში.
1737 წლის ყმისა და მამულის ნასყიდობის წიგნში, რომელიც იასე როინიშვილ-ყორღანაშვილს თავის ბიძაშვილისთვის, ზაალ როსტომაშვილისთვის მიუცია, მოხსენიებულია ზურაბ ფარსადანაშვილი.
ამავე ძირისაა გვარი ფარსადანიშვილიც.
საქართველოში 76 ფარსადანაშვილი ცხოვრობს: გარდაბანში – 51, თბილისში – 20, თეთრიწყაროში – 5.
137 – ფარსადანიშვილი: თბილისში – 59, თელავში – 30, გურჯაანში – 28. არიან სხვაგანაც.
მარჯანიძე
მარჯანიძე ქართლური, ქართლში წარმოშობილი გვარია. გვარის ფუძეა საკუთარი სახელი მარჯანი.
„მარჯანიძეთა შეწირულება განუახლა სვეტიცხოველს სვიმონ მეფემ დომენტის კათოლიკოსობის დროს, 1556-1560-იან წლებში“.
საქართველოში 400 მარჯანიძე ცხოვრობს: თბილისში – 165, ქარელში – 138, კასპში – 61. არიან სხვაგანაც.
აკადემიკოს იაკობ ახუაშვილის მასალების მიხედვით