როგორ წარმოიშვა ქართული გვარ-სახელები #8
მაწკეპლაძე
წინაპრებს გვარის ფუძედ წკეპლა გამოუყენებიათ. წკეპლა წვრილი ჯოხია.
მაწკეპლაძეს გვარში არის წინსართი მა. გვარის გასაწყობად გამოყენებულია ართრონები: მე, მა, მო.
ეს გვარი მეთერთმეტე-მეჩვიდმეტე საუკუნეების წყაროებში არ ჩანს.
მაწკეპლაძე იმერული გვარია. ამ გვარის შესახებ, ისტორიულ საბუთებში, საკმაოდ მწირი ინფორმაცია მოიძებნება.
საქართველოში 327 მაწკეპლაძე ცხოვრობს: ქუთაისში – 166, ტყიბულში – 131, თბილისში – 30.
შიუკაშვილი
შიუკაშვილი მთიულური გვარია. გვარის ძირ-ფუძეა მამაკაცის საკუთარი სახელიდან – შიოდან წარმოქმნილი მოფერებითი სახელი შიუ.
ქსნის ხეობის სათავეში, ყოფილა ადგილი, რომელსაც ადრე რქმევია უკანუბანი. ახლა იქ მცხოვრებლებს შიუკაანთს ეძახიან. ეს შიუკაანი, რომლებიც შიუკაშვილებად იწერებიან, დავითურებთან სახლიკაცობენ. ისინი დავითურების სალოცავში – ადგილის დედაში გადადიოდნენ. შიუკაანთ გარდა, აქ მოდიან სხვა სოფლებიდანაც: ბაშარნიდან, მახიარეთიდან, მაჭარეანიდან, თან კურატებიც მოჰყავდათ.
ასე რომ, შიუკაშვილები და დავითურები ერთი გვარისანი არიან.
სამწუხაროდ, შიუკაშვილთა ნაწილი რუსებმა შიუკაევებად ჩაწერეს.
საქართველოში 1 742 შიუკაშვილი ცხოვრობს: თბილისში – 455, თელავში – 448, გორში – 272. ცხოვრობენ სხვაგანაც.
ბროლაძე
გვარის ფუძეა მამაკაცის საკუთარი სახელი – ბროლა.
1652 წელს ბეჟიტა ბროლაძემ ბატონის მიერ ნაბოძები, უმკვიდროდ დარჩენილი ლაშქარასეული მამულის ნახევარი, დღის ნაფუძარი მიწა დეკანოზის შვილს, რამაზა ზუმბულაძეს მიჰყიდა.
მეჩვიდმეტე საუკუნის ბოლოს მოიხსენიება მაზადა ბროლაძე.
საქართველოში 761 ბროლაძე ცხოვრობს: თბილისში – 243, ქობულეთში – 130, მცხეთაში – 82. არიან სხვაგანაც.
აბუაშვილი
აბუ ერქვა შუმერთა ნაყოფიერების ღმერთს. ქართულ ვარიანტში აბუ საკუთარი სახელია. აბუდან მომდინარეობს საკუთარი სახელი აბო. აბოს კნინობითი ფორმებია: ამბონ, აბრო, აბუა.
ყაზარა, შანაზარა და ზადიკა აბუაშვილები მოიხსენიებიან 1721 წლის ისტორიული აღწერების მასალებში.
საქართველოში 1 373 აბუაშვილი ცხოვრობს: თბილისში – 693, მცხეთაში – 211, კასპში – 163. არიან სხვაგანაც.
შამილიშვილი
საკუთარი სახელიდან შამილ, რომელიც ფართოდაა გავრცელებული აჭარაში, გაჩნდა გვარი შამილიშვილი.
ამ გვარის შესახებ, მცირე ინფორმაცია მოიპოვება ისტორიულ დოკუმენტებში.
საქართველოში – 315 შამილიშვილი ცხოვრობს: ქობულეთში – 267, ბათუმში – 32, თბილისში – 3. არიან სხვაგანაც.
ბერიაშვილი
გვარის ფუძეა საკუთარი სახელი ბერია.
სოფელ ქისტაურის მკვიდრთაგან ძირად მთიელებად მიიჩნევენ თავს ბერიაშვილები.
მანგლელის ყმად მანგლისში, 1721 წელს, მოიხსენიება შერმაზანა ბერიაშვილი.
საქართველოში 2 929 ბერიაშვილი ცხოვრობს: თბილისში – 1 052, კასპში – 453, სიღნაღში – 377. არიან სხვაგანაც.
აკადემიკოს იაკობ ახუაშვილის მასალების მიხედვით