ნათელი სულისა
ვისაც მხოლოდ ხორციელი მზერა აქვს, იმისთვის ღმერთი არსად არის, რამეთუ ის უხილავია. სულიერად მოაზროვნისთვის კი ღმერთი ყველგანაა, რამეთუ – ყველგანმყოფია. ღმერთი ყოველივეშია და ყოველთვის ახლოს არის მოშიშთა მისთა (ფსალ. 84.10), მაგრამ შორს არის ცოდვილთაგან ცხოვრებისაი მისი (ფსალ. 118,155).
თუკი ხილული სამყაროს შემდეგ სხვა აღარაფერი რჩება, გარდა ღმერთისა, რომელიც არის და იქნება, მაშინ, უეჭველია, ისინი, ვინც უხვად ეზიარებიან მის მადლს წუთისოფელში, მიუხედავად იმისა, რომ ამქვეყნად რჩებიან, მაინც, უკვე მთლიანად მილტოლვილნი არიან მომავალი საუკუნისკენ. თუმცა კი ხვნეშიან, – დამაშვრალნი და ტვირთმძიმენი.
უფალი ნეტარებს უწოდებს არა იმათ, რომლებიც უბრალოდ სწავლობენ, არამედ – ვინც მცნებების შესრულებით იქმნენ ღირსნი თვალის ახილვისა და თავის თავში დაინახეს განმანათლებელი და განმაბრწყინვებელი ნათელი სულისა. მისი წყალობით კი, ამ ჭეშმარიტ ხილვაში, ცოდნასა და ქმედებაში, შეიმეცნეს, თუ რის შესახებ უნდა იქადაგონ და რა ასწავლონ სხვებს. რამეთუ სხვების განმსწავლელთა მოსწრაფეს, როგორც აღვნიშნეთ, ჯერ ამაღლება მართებს, რათა იმაზე საუბრით, რაც არ შეუმეცნებია, თავადაც არ ცდუნდეს და დაიღუპოს იმათთან ერთად, ვისაც მისი სჯერათ.

საქმით ვაჩვენოთ სიყვარული
ვისაც ღმერთის არ ეშინია, მას არ სწამს მისი არსებობისა. ასეთი ადამიანი უგუნურია. ღმერთის მორწმუნეს კი ეშინია მისი და მის მცნებებს იცავს. ვინც ამბობს, რომ ღმერთის ეშინია, მაგრამ მის მცნებებს არ ასრულებს, ის ცრუა და მასში არ არის ღვთის შიში. ნათქვამია: „სადაც შიშია, იქ მცნებების დაცვაა“. თუ ჩვენში არც ღვთის შიშია და არ ღვთის მცნებების დაცვა, მაშინ არაფრით განვსხვავდებით წარმართებისა და ურჯულოებისგან.
რწმენას, ღვთის შიშსა და მისი მცნებების დაცვას ჩვენთვის მოაქვს ჩვენივე სიწმინდის ხარისხის შესაბამისი ჯილდო. ვინაიდან, რამდენადაც განვიწმინდებით, იმდენადვე აღვემართებით ღვთის მოშიშებიდან მის სიყვარულამდე. ხოლო, როდესაც იმდენად წარვემატებით, რომ ღვთის შიშიდან გადავდივართ ისეთ მდგომარეობამდე, რომ ღმერთის სიყვარული გვწადია, მაშინ გვესმის მისგან: რომელსა აქუნდენ მცნებანი ჩემნი და დაიმარხნეს იგინი, იგი არს, რომელსა უყუარ მე. ხოლო რომელსა უყუარდე მე, საყუარელ იყოს მამისა ჩემისა მიერ, და მეცა შევიყუარო იგი და გამოუცხადო მას თავი ჩემი (იოანე 14, 21). ამდენად, მთელი ძალისხმევა მივმართოთ იქით, რომ საქმით ვაჩვენოთ სიყვარული. როდესაც ამას ვიქმთ, მაშინ მას, როგორც აღგვითქვა, ვუყვარვართ. ხოლო, როდესაც ვუყვარვართ, ესე იგი, მის მამასაც ზუსტად მისებრ ვუყვარვართ. სულიწმიდა კი, რა თქმა უნდა, მანამდე მოდის და განამზადებს ჩვენს სულს სახლად, რათა გავხდეთ სამკვიდრებელი ჰიპოსტასთა ერთიანი კრებულისა – მამისა, ძისა და სულიწმიდისა (შდრ. იოანე 14, 21-23).

ჭეშმარიტი დიდება და პატივი
სარწმუნოება არის ქრისტესთვის სიკვდილი მისი მცნებების გამო. გწამდეს – ეს ნიშნავს, დარწმუნებული იყო, რომ ასეთ სიკვდილს ცხოვრება მოაქვს, რომ სიღატაკე სიმდიდრეა, უბრალოება და დამცირება – ჭეშმარიტი დიდება და პატივი, უპოვარება – ყველაფრის მფლობელობა (იხ. 2 კორ. 6, 9, 10); მეტადრე კი ეს ნიშნავს – მოიხვეჭო ქრისტეს მადლის გამოუკვლეველი სიმდიდრე (შდრ. ეფეს. 3,8) და ყოველივე ხილულს ისე უყურო, როგორც მტვერს ან კვამლს.
ქრისტეს სარწმუნოება არა მხოლოდ ყოფიერი სიკეთეების მოძულების ძალას გვაძლევს, არამედ, ასევე, ყოველგვარი განსაცდელის დათმენისა და გადატანის ძალითაც გვმოსავს, რომლებიც ჩვენზედ მოწეულ მწუხარებებსა და უბედურ შემთხვევებში მდგომარეობს, – სანამ ეს ღმერთს ნებავს და სანამ თავად არ განგვარიდებს მათ, რამეთუ თმენით დაუთმე უფალსა – ამბობს – და მომხედნა მე და ისმინა ლოცვისა ჩემისაი (ფსალ. 39,2).

ვისაც სიკვდილი მუდამ ახსოვს...
ღვთის რწმენა შობს სიკეთის სურვილებსა და სატანჯველების შიშს, ხოლო უკეთესის სურვილი და ტანჯვის შიში ადამიანს აიძულებს, მკაცრად დაიცვას მცნებები. მცნებების მკაცრად დაცვა კი ასწავლის, გააცნობიეროს საკუთარი უძლურება, ხოლო ჭეშმარიტი შემეცნება ჩვენი უძლურებისა, შობს სიკვდილის მახსოვრობას. ვისაც სიკვდილი მუდამ ახსოვს, მას მტკივნეულად სურს, გაიგოს, თუ რა მოუვა ამ ცხოვრებიდან გასვლის შემდეგ. მაგრამ, ვინც მუდმივად მომავლის შეცნობას ესწრაფვის, მას თავდაპირველად, მართებს მთლიანად მოიკვეთოს ახლანდელი. რამეთუ რამე აქაურისადმი ლტოლვით შეპყრობილი, თუნდაც ის სულ უმნიშვნელო იყოს, ვერ შეძლებს, მოიპოვოს სრულყოფილი ცოდნა იქაურის შესახებ. თუკი თუნდაც ვინმე, გარკვეული საღვთო სულგრძელებით, იგემებს ამ ცოდნას, მაგრამ მაშინვე არ მიატოვებს იმას, რის მიმართაც მიდრეკილებით არის შეპყრობილი და მთლიანად არ მიეცემა ამ ცოდნას და, ამასთან,  არ აუკრძალავს თავს, სხვაზე არაფერზე იფიქროს, გარდა მიღებული ცოდნისა, მაშინ მას წაერთმევა ის, რაც ჰგონია, რომ აქვს (შდრ. ლუკა 19,26).
წუთისოფლის უარყოფა და მისგან სრული განშორება, როდესაც ამას თან ახლავს ყველა ყოფიერი საგნის, ჩვეულებების, მოსაზრებებისა და პიროვნებებისგან გაუცხოება, სხეულისა და ნების უარყოფა, მოკლე დროში ხდება უდიდესი სარგებლის მომტანი წყარო იმისთვის, ვინც ასე მხურვალედ დაუტევა წუთისოფელი.