არსებობს თუ არა ადამიანებს შორის სულიერი ნათესაობა და რა იწვევს ოჯახის წევრების უფრო მეტ დაახლოებას
შეიძლება ითქვას, დღეს ქრისტიანები ცოტანი არიან ამქვეყანად, უფრო ნაკლები, ვიდრე ეს შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ. ყველანი უღირსნი ვართ ქრისტიანის წოდებისა და, არ შეგვიძლია, ვთქვათ, თუ ვინ აღმოჩნდება ქრისტიანი ბოლო სამსჯავროზე. ვინ არიან სინამდვილეში ქრისტიანები, როგორ უნდა აქციონ მათ საკუთარი სახლი მცირე ეკლესიად, გახდნენ შინაგანად მონაზვნები – ამის შესახებ გვესაუბრება ნარიყალას წმიდა ნიკოლოზის სახელობის ეკლესიის წინამძღვარი, მამა გიორგი (თევდორაშვილი):
– ცნება „ქრისტიანი“ ნიშნავს იმ ადამიანს, რომელიც იესო ქრისტეს ღმერთკაცად აღიარებს, ან რაღაც უფრო მეტს. განსხვავება მაღიარებლებსა და არამაღიარებლებს შორის, შეიძლება, არც კი არსებობდეს, რამეთუ, ამის თქმაც კი შემზარავია. ეშმაკებსაც კი არ ძალუძთ, თავი აარიდონ ღმრთის ძის აღიარებას. მარკოზის სახარებაში უწმინდური სულებიც აღიარებდნენ იესო ქრისტეს ღმრთის ძედ, ხოლო, „საქმე სამოციქულოთაში“ მოთხრობილია, თუ როგორ აღიარეს ბოროტმა სულებმა ქრისტეს მოციქულთა სახელები, როდესაც თავს დაესხნენ მღვდელმთავარ სკევას შვილებს. სატანამ კარგად იცის წმიდა წერილი – ჩვენ ეს უფლის გამოცდის მაგალითზე ვიხილეთ; იმ ხალხმაც ძალიან კარგად იცოდა წმიდა წერილი, ვინც ქრისტე ჯვარს აცვა. უამრავი მორწმუნეა, ისეთივე რწმენით რომ სწამთ, ღმრთის სიყვარულის გარეშე და, არ ძრწიან არც ანგელოზებრივის წმიდა სიხარულის და არც დემონური მოსალოდნელი ტანჯვის შიშის ძრწოლით. მონაზვნობა სწორედ ძრწოლაა ღმრთის წინაშე, ანგელოზებრივი, წმიდა ძრწოლა გულისა და სულისა. ეს ძრწოლა, შესაძლებელია, ყველა ქრისტიანს გააჩნდეს და, ასევე, ყველას შეუძლია, იყოს მონაზონი თავის გულში. ეს კარგად ჩანს წმიდანთა ცხოვრებაში საეკლესიო ისტორიიდან. დავით წინასწარმეტყველს არაერთი ცოლი ჰყავდა, მაგრამ, მონაზონი იყო, ღვთის ძრწოლა გააჩნდა და, თანაც, ისეთი, რომ მეუდაბნოეთა ყველაზე საყვარელი მოძღვარი გახდა, უდიდესი ბერი მთელი სამონაზვნოსთვის.
– რა უნდა გააკეთონ მათ, ვისაც ზეციური ცხოვრება ენატრება და სურს, დიდი სიყვარული გააჩნდეს მაცხოვრის მიმართ?
– მათთვის სამი გზა არსებობს: პირველი – გზა შავი მონაზვნობისა – შემოსვა სამოსელით, რომელიც არის ამა სოფლის გარეგნული გამოცალკევება; მეორე – თეთრი მონაზონობის გზა – მხოლოდ საკუთარი გულის შემოსვაა ამ გამოცალკევების სამოსელით, ყველა სხვა ადამიანის ცხოვრებისეული ფორმის შენარჩუნებით და, მესამე – ჩამოშორება ეკლესიის ერთიანობისგან, მისგან გამოყოფა ამა თუ იმ საბაბით – გზა ნაკლები სიყვარულისა სულიერი ძიების მიმართ და, ესე იგი, ღმერთის მიმართაც. თვით უფალმა საკუთარ ყოვლადწმიდა ხატებაში დაამკვიდრა თავისი ერთგულების ეს გზები, მან თავად შეითვისა ისინი გულში; ღვინოსაც იღებდა და, ჭამდა, რასაც სხვები ჭმდნენ. მოციქულები უკვე იყვნენ წმიდა თეთრი მონაზვნები: პეტრე მოციქული – ცოლიანი და პავლე მოციქული – უცოლო. თუ ადამიანები თეთრმონაზვნური მორჩილებით უფალ ისეო ქრისტეს შევუდგებით, ეს იქნება წმიდა და სრულფასოვანი მოპოვება საკუთარი თავისა, მისი ჭეშმარიტი ღირებულების გაცნობიერება კი მხოლოდ საკუთარი სიგლახაკის სიღრმისეულ განცდაშია შესაძლებელი; ხორციელი ცხოვრების, ხორციელი ზრახვების მარცვალი კვდება და აღმოჩენდება სულის მრავალმარცვლოვანი ახალი თავთავი. ამას კი თავად იესო ქრისტე აკეთებს, ჩვენი მხრიდან მხოლოდ სიყვარულის ნაპერწკალია საჭირო. საერთოდ, მონაზვნობა არის მართლმადიდებლური ქრისტიანობა, მათლმადიდებლობა კი არის ცხოვრების მოწყობისა და რწმენის ზუსტი შესაბამისობა ადამიანსა და შემოქმედს შორის დადებულ ახალ აღთქმასთან – სახარებისეულ გამოცხადებასთან. ეს ნათლად მეტყველებს ადამიანების სულების ნათესაობაზე, ქმნილებათა ერთიანობით ჩვენს ორგანულ კავშირზე. ეს შეკავშირება ჩვენ მთელი სისავსით უნდა განვიცადოთ და გავაცნობიეროთ. ყოველი სული ერთმანეთისგან განსხვავდება სახით, რამეთუ სახე სულის განუმეორებელი ხატებაა, მაგრამ, ყოველი მათგანი ღმერთიდან გამოვიდა და მასთან მიდის სამსჯავროზე. ერთია სჯული, ერთია სიყვარული, ერთია მეუფება, ერთია მეუფე და ერთია ძრწოლა გულში, ძრწოლა რწმენისა, მშვიდი სასოებისა, გონებისა, სიცხადისა, მეცნიერებისა და ძალისა.
– მამაო, ბევრს აქვს სურვილი, რომ საკუთარი სახლი აქციონ მცირე ეკლესიად. როგორ უნდა მოიქცნენ ასეთ შემთხვევაში?
– იმისთვის, რომ საკუთარი სახლი მცირე ეკლესიად ვაქციოთ, ძალზე მნიშვნელოვანია საღმრთო წიგნების კითხვა და საეკლესიო გალობა. ძალიან კარგი იქნება, თუ ოჯახიის წევრები დღეში ერთ საკითხავს მაინც წაიკითხავენ სახარებიდან, ერთსაც – სამოციქულოდან. შეიძლება ცალ-ცალკე ან ერთად. ლოცვის ერთად კითხვა სულიერად აახლოებს ოჯახის წევრებს, ამცირებს კონფლიქტის შესაძლებლობას. იმისთვის, რომ ოჯახი ეკლესიის ნაწილად იქცეს, აუცილებელია მისი წევრების ჩართვა ეკლესიური ცხოვრების რიტმში. ოჯახის წევრები ყოველ შაბათ-კვირას და დღესასწაულებზე უნდა დაესწრონ საეკლესიო მსახურებას, შეძლებისამებრ ხშირად ეზიარონ ქრისტეს სისხლსა და ხორცს, აგრეთვე, ხშირად აღიარონ ცოდვები მოძღვრის წინაშე, შეუკვეთონ პარაკლისები და პანაშვიდები, სახლი ღვთისმსახურს აკურთხებინონ. ქრისტიანის სახლის საუკეთესო მორთულობა – ხატია, შესაბამისად, ხატი, ჯვარი და წმიდა გამოსახულებანი ყველა ოთახში უნდა იყოს, მაგრამ, კარგია, თუ გამოიყოფა ერთი სპეციალური ადგილი სახლში, სადაც ოჯახი სალოცავად შეიკრიბება. როგორც წმიდა მამები გვასწავლიან, ქრისტიანები დღის განმავლობაში აუცილებლად უნდა კითხულობდნენ ფსალმუნს. წმიდა იოანე ოქროპირი ბრძანებს, რომ უმჯობესია, მზემ არ გამოსცეს ნათელი, ვიდრე იმ დღეს ქრისტიანმა ფსალმუნი არ წაიკითხოს. ზედმეტია იმაზე საუბარი, რომ ქრისტიანად ძნელად თუ იწოდება ადამიანი, რომელიც დილა-საღამოს, საზრდელის მიღების წინ და შემდეგ, ლოცვებს არ კითხულობს. რაც შეეხება აღმოსავლეთით ლოცვას, ეს წესი, სხვა მრავალთან ერთად, წმიდა მოციქულებისგან მომდინარეობს. ეს იმიტომ შემოიღეს, რომ ჩვენი უფალი იესო ქრისტე, ან, როგორც მას ხშირად უწოდებენ – „მზეი სიმართლისა“ – აღმოსავლეთიდან აღმობრწყინდა. წინასწარმეტყველებაში ის ხშირად „აღმოსავლად“ მოიხსენიება; ნიშანდობლივია ისიც, რომ ედემის ბაღიც სწორედ აღმოსავლეთით მდებარეობდა; მაცხოვრის მოსვლასაც სწორედ აღმოსავლეთიდან ველით, ამიტომ, აღმოსავლეთისკენ მიბრუნება მაცხოვრის მუდმივი მოლოდინის ნიშანია. ლოცვების რაოდენობა და წაკითხვის სიხშირე, სასურველია, ჩვენი ძალებისა და დროის შესაბამისად შევარჩიოთ და აუცილებლად შევათანხმოთ სულიერ მოძღვართან.
– მამაო, რა დანიშნულება აქვს სეფისკვერს და რატომ ვიღებთ ხოლმე მას ეკლესიაში ზიარების ან წირვის დასრულების შემდეგ?
– „სეფე კვერი“ – „რჩეული პური“ – არის სიმბოლო ეკლესიის ერთიანობისა. წირვის შემდეგ სეფისკვერი იყოფა და ურიგდება მორწმუნეებს, ნიშნად მათი ერთიანობისა და ურთიერთთანაზიარობისა ეკლესიის წიაღში. სეფისკვერი უნდა მივიღოთ უზმოზე, ლოცვის შემდეგ. მისი მიღება შეიძლება როგორც ტაძარში, ასევე, სახლში. კარგია, თუკი საზრდელის მიღებამდე სწორედ სეფისკვერსა და ნაკურთხ წყალს ვიხმევთ. ცნობილია, რომ მდინარე იორდანეში ჩასვლისთა და ნათლისღებით უფალმა თავად წყლის ბუნება განწმინდა. ამიტომ, მართლმადიდებლურ ეკლესიაში წყალმა უდიდესი მნიშვნელობა და დანიშნულება შეიძინა. ნაკურთხი წყლის მიღება სასიკეთოა როგორც სულისთვის, ასევე ხორცისთვისაც, ამიტომ, უნდა ვეცადოთ, რომ ყოველი დღე სეფისკვერისა და ნაკურთხი წყლის მიღებით დავიწყოთ. სანთელი კი, ზოგადად, გამოხატავს ჩვენი გულის სითბოსა და სიყვარულს ღმერთისადმი. სანთლის ცვილი კეთილი საქმეების, ხორციელ და სულიერ შრომათა სახეა; პატრუქი – რწმენისა. ჩვენი გათვითცნობიერებული რწმენა, სწორად შეხამებული საქმეებთან, ღმერთის მადლით, ადამიანს ზეცაში აიყვანს. რაც შეეხება კანდელს, ის არის სიმბოლო ზეციური ნათლისა, რამდენდაც, სასუფეველში მყოფი წმიდანები ზეციური ნათლით არიან მოსილნი, მათ ხატებსაც, აქ, დედამიწაზე, მუდამ ნივთიერი ნათელი უნდა ეფინებოდეს, როგორც ზეციური ნათლის სიმბოლო. ღმერთის წმიდანებიც ზეცაში მარადიულ ნათელში არიან და, ამიტომ, მათი წმიდა გამოსახულებაც უნდა განათდეს. ძველ აღთქმაში მკაცრი მოთხოვნა იყო იმაზე, რომ ღმერთის ტაძარში ცეცხლი ყოველთვის ყოფილიყო ანთებული. სიწმიდეების წინაშე კმევა კი სიმბოლოა ჩვენი გულმხურვალე ლოცვისა, რომელიც საკმეველის ბოლივით ადის ღმერთთან. ის არის, ასევე, ხილული ნიშანი სულიწმიდის კეთილსურნელებისა. საკმეველი სიმბოლოა ქრისტეს შინაგანი ლოცვისა და სულიერი განცდისა; ნახშირი – ჩვენი წმიდა მართლმადიდებლური აღმსარებლობისა; საცეცხლური – დედა ეკლესიისა. ქრისტიანები ჩვენი გულის ნადებს (საკმეველი ) „ვდებთ“ მადლით აღსავსე სარწმუნოებაზე (ნახშირი) და მოგვაქვს ეკლესიაში (საცეცხლური), რომელიც მორწმუნეთა ლოცვებს ღმერთის საყდრამდე აღამაღლებს. რაც შეეხება ტაძარში კმევას, მას სხვადასხვა მღვდელმოქმედების დროს სხვადასხვა მნიშვნელობა აქვს. არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ, როგორი გულმოდგინებითაც მოვეკიდებით თითოეულ საქმეს, რომელიც ღმერთს უკავშირდება, ასეთივე კეთილგანწყობით გვიპასუხებს უფალი და, პირიქითაც, ჩვენი დაუდევრობისა და სიწმიდეებისადმი ზერელე მოპყრობისთვის მკაცრად ვაგებთ პასუხს საშინელ სამსჯავროზე, რისგანაც ღმერთმა ყველა დაგვიფაროს, შეგვიწყალოს და გვაცხოვნოს.