როგორ წარმოიშვა ქართული გვარ-სახელები
ბროლაძე
ქართველებს გვაქვს ქართული გვარი გოზალიშვილი, რომლის ფუძედ გამოყენებულია თურქული სიტყვა – გოზალ, რაც ლამაზს ნიშნავს. ამ გვარს ჩამოაშორეს სუფიქსი შვილი და დაუმატეს ოვი, ანუ, მოყვა რუსულ წნეხში. გოზალოვებთანაა დაკავშირებული გვარები – ბროლაძე და წერეთელი.
გვარი ბროლაძე მომდინარეობს საკუთარი სახელიდან – ბროლა. გარკვეული ნაწილი გოზალიშვილებად მონათლეს – ბროლაძეებს კათოლიკობა მიაღებინეს და გვარი გოზალიშვილებად უთარგმნეს.
„ბროლაძე ბეჟიტას ჰყავს ძმები – ნინიკა და შოშიტა. მიჰყიდა მამულის ნახევარი დღის ნაფუძარი მიწა, ეს მოხდა 1652 წელს“.
საქართველოში 761 ბროლაძე ცხოვრობს: თბილისში – 243, ქობულეთში – 130, მცხეთაში – 82. არიან სხვაგანაც.
ოთარიშვილი
საგვარეულოს ფუძეა სახელი ოთარი, რომელიც წინაპრებს უსესხებიათ არაბულიდან. არაბულად ოთარ იგივეა, რაც წამალი, სურნელოვანი, ნელსაცხებელი. ოთარის მოფერებითი ფორმაა ოთია, აქედან წარმოიშვა გვარები ოთიაშვილი, ოთინაშვილი, ოთინაძე, ოთაროვი (ოთარაშვილ-ოთარიშვილთა რუსიფიცირებული ფორმა).
ოთარიშვილთა გვარი სათავეს იღებს ბარათაშვილ-გერმანოზიშვილთა საგვარეულოდან. გვარის ათვლა დაწყებულია ოთარ გერმანოზიშვილიდან. კერძოდ, ნიკოლოზ ბარათაშვილი და გერმანოზი იყრებიან და ნიკოლოზის მამის, ოთარისგან ჩნდება გერმანოზისშვილ-ოთარისშვილთა საგვარეულო. ეს მოხდა 1750-1760-იან წლებში.
გერმანოზიშვილებიდან გაჩნდა გვარი დათუაშვილი. მაშასადამე, მივიღეთ გვარები: ბარათაშვილი – გერმანოზიშვილი – ოთარიშვილი – დათუაშვილი – გერმანოზიშვილი – ბახურაული.
ოთარაშვილების გვარი გაჩენილია, ასევე, ამილახვართა (ამილახორი) საგვარეულოდან: „ამილახორთა გვარი 4 ძმისგან 4 ნაწილად დანაწილდა. სოფელ ჭალაში მათ შესაბამისად ოთხი გალავანი გაშენდა: შუა სოფელში – გივიანთი (ციციშვილები), თაყაანთი (თაყაშვილები), ავთანდილაანთი (ავთანდილაშვილები) და ოთარაანთი (ოთარაშვილები).
„ოთარასშვილების ნაქონი გოგოლაური მამული ანდუყაფარ, ქრისტეფორე და ვახტანგ ამილახორიშვილებმა უბოძეს აზნაურ დათუნა ტარსაიჭაშვილს“.
საქართველოში 87 ოთარიშვილი ცხოვრობს: თბილისში – 26, რუსთავში – 11, თელავში – 7. არიან სხვაგანაც.
აბესალამაშვილი
გვარის ფუძეა მამაკაცის სახელი აბესალომ, აბესალა. „აბესალას მიწა ესაზღვრებოდა გოგია ქოსაშვილის მიერ ოთარ ყორღანაშვილის მიყიდულ მიწას“ (1688 წელი).
აბესალამაშვილი-აბესალამიანი ცხოვრობდნენ დარბასჭალაში, მათი მამული წილად ხვდა იოთამ ბარათაშვილს 1537-1538 წელს.
აბესალამშვილებიდან იღებს სათავეს შტო-გვარი მურადაშვილი.
მურადაი ნასესხებია არაბულიდან და ნიშნავს სურვილს, სასურველს.
„აბესალამაანთ ესტატე, იგივე აბესალამაანთ მურადაშვილი ესტატე, ძმა აბესალამაანთ მურადაშვილ ხოჯინასი“. აბესალამაანთ მურადაშვილი ხოჯინა მოიხსენიება 1679-1693 წლებში. ჰყავს ძმა ესტატე. მან მიჰყიდა აშოთან მუხრანის ბატონიშვილს სახლები 1683-1693 წლებში.
აბესალამაანთ ყორხმაზასშვილი (საკუთარი სახელიდან – ყორხ-მაზ) ბეჟუამ მიჰყიდა თავის ბიძას ფასინას მამული სახლ-კარით, 1680 წელს.
მურადაშვილი გვხვდება სხვა ქართული გვარიდან ნაყარ შტო-გვარადაც.
ყორხმაზაშვილი დღეს, ფაქტობრივად, აღარ გვხვდება.
საქართველოში 195 აბესალამაშვილი ცხოვრობს: თბილისში – 103, ონში – 14, რუსთავში – 10. არიან სხვაგანაც.
აკადემიკოს იაკობ ახუაშვილის მასალების მიხედვით