თემურ მაისურაძე საქართველოს პარლამენტის წევრი  ეროვნული ფორუმის მანდატით გახდა. ის ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში ერთადერთი დეპუტატია, ვისაც გამომგონებლის  წარსული აქვს – პროფესიით ავიაინჟინერი დეპუტატის „ანგარიშზე” 153 გამოგონებაა, რომელთაგან უმეტესობა  წლების წინ დაინერგა მრეწველობაში. ვაშლი ბევრს დასცემია თავზე, მაგრამ, ამ თემაზე ყველას არ უფიქრია. თამაზ  მაისურაძის  „ევრიკა”  მიზანმიმართული,  საბაზრო სეგმენტებზე ორიენტირებული გამოგონებებია, რაზეც ის ძმასთან ერთად ათეული წლებია, მუშაობს. 

– ბატონო თემურ, როგორ მოხვდით ქართულ პოლიტიკასა და საქართველოს პარლამენტში?

– პოლიტიკაში მოხვედრა არასდროს ყოფილა ჩემი ოცნება და მიზანი; შეიძლება ითქვას, არსითა და ინტერესით მეცნიერი, გამომგონებელი და მეწარმე ვარ, არასდროს ვყოფილვარ მხოლოდ თეორეტიკოსი მეცნიერი, ან, უბრალოდ, მეწარმე, რომელიც საქმიანობს კომერციული ინტერესით და არ აინტერესებს, განვითარდება თუ არა ის დარგი, რომელშიც მოღვაწეობს. განათლება, მრეწველობა, მეცნიერება – ის სფეროებია, სადაც თავს ბედნიერად ვგრძნობ.  როდესაც  ხედავ, რომ ქვეყანაში არის სიტუაცია, როცა ისპობა მეცნიერება და კვლევა, საგანმანათლებლო სივრცე,  ტერორის ქვეშ ხვდება ბიზნესი, ხვდები, რომ ასეთ პირობებში  გამორიცხულია, რეალიზება შეძლო.  სწორედ ასეთ მდგომარეობაში მყოფი დავუკავშირდი გუბაზ სანიკიძეს. მაშინ ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული „ეროვნული ფორუმი,” რომლის ერთ-ერთი დამფუძნებელი მეც გახლავართ.  

–  რას საქმიანობდით მანამდე, სანამ ცხოვრებას „ეროვნულ ფორუმს“ დაუკავშირებდით?

–  პროფესიით ავიაციის ინჟინერი ვარ. დამთავრებული მაქვს ხარკოვის ავიაციის ინსტიტუტი, როსტოვის კვალიფიკაციის ინსტიტუტი და პროფკავშირების უმაღლესი სკოლა, პროფკავშირების მიმართულება არასდროს  გამომიყენებია. 14 წლის ასაკიდან დავიწყე მუშაობა საავიაციო მრეწველობაში. მახსოვს, არ მიღებდნენ სამსახურში – პატარა ხარო. ამიტომ, მერვე კლასიდან გამოვედი, დავამთავრე ერთწლიანი პროფესიული სასწავლებელი და მხოლოდ ამის შემდეგ ამიყვანეს სამსახურში.  თავიდან ზეინკალ-შემკეთებელი ვიყავი – ჩარხებს ვარემონტებდი საავიაციო  ქარხანაში; მერე გადავედი მეხუთე საამქროში თვითმფრინავების ამწყობ-ზეინკლად. ამის შემდეგ მოვიხადე სავალდებულო სამხედრო სამსახური და ჩავაბარე ხარკოვის საავიაციო ინსტიტუტში, საიდანაც ისევ საავიაციო ქარხანაში დავბრუნდი და  ასე დაიწყო ჩემი კარიერა საავიაციო მრეწველობაში. 90-იან წლებში მე და ჩემმა  ძმამ დავაფუძნეთ სამეცნიერო საწარმოო ფირმა და მაშინ უფრო აქტიურად დავიწყეთ მუშაობა გამოგონებებზე. შეიძლება ითქვას, რომ მე და ჩემს ძმას ეს ბავშვობიდან მოგვდგამს, მაგალითად, პატარა ასაკში ჩვენ გვქონდა ყველაზე კარგი და სწრაფი ველოსიპედი (იცინის). ჩვენ ბავშვობა ახალციხეში გავატარეთ. იქ ყველამ იცოდა, რომ მამაჩემმა ხისგან გააკეთა ორგორგოლაჭიანი ველოსიპედი, რადგან, მაშინ ველოსიპედები არ იყო. როგორც ჩანს, მამაც  „მიმდევარი” იყო ამ მიმართულების. ძალიან კრეატიული და სხარტი აზროვნების ქალი იყო დედაჩემიც.   

– თქვენ, ძმასთან ერთად, ხართ 153 გამოგონების ავტორი. ძირითადად რა სფეროებს მოიცავს თქვენი გამოგონებები?

–  ჩვენი გამოგონებების დიდი ნაწილი საავიაციო მიმართულებას მოიცავს, იმიტომ, რომ ეს ნოვაციები ინერგებოდა საავიაციო მრეწველობაში. ჩვენი ერთ-ერთი პირველი გამოგონება იყო ბდზ 25-ის და პდ 62-ის დამზადების ტექნოლოგია – ეს არის სამხედრო თვითმფრინავის შეიარაღების სამაგრი საშუალება,  რომლის დამზადების ტექნოლოგია იყო ძალიან რთული.  მოგვიანებით ის გამოყენებულ იქნა მთელ საბჭოთა კავშირში წარმოებულ სამხედრო თვითმფრინავებზე. ჩვენ გამოგონებისთვის კუთვნილ ანაზღაურებას ვიღებდით ფოსტით. არიან გამომგონებლები, რომელთა გამოგონებები პრაქტიკაში  არ ინერგება, მე და ჩემს ძმას ამ მხრივ გაგვიმართლა და ძალიან პროდუქტიულები აღმოვჩნდით.

– საყოფაცხოვრებო თემებზე არ მუშაობთ?

–  საყოფაცხოვრებო სფეროში ჩემი და ჩემი ძმის ერთ-ერთი  აქტუალური გამოგონება  არის მართვადი გამჭვირვალობის მინა.  მე მიმაჩნია, რომ ეს არის ძალიან პერსპექტიული თემა. დისტანციური მართვის პულტით შესაძლებელია, თქვენი მინა გადაიყვანოთ სხვადასხვა რეჟიმში – გააღიავოთ, გაამუქოთ, ფარდასავით აწიოთ, დაწიოთ, მასზე გაიაროს მორბენალმა სტრიქონმა. ეს გამოგონება დაპატენტებულია როგორც ჩვენთან, ასევე, ამერიკის შეერთებულ შტატებში. 2010 წელს უკრაინის საერთაშორისო კონკურსში ამ გამოგონებამ პირველი ადგილი აიღო. ვწუხვარ, რომ ამ მინის დანერგვა ჯერჯერობით ვერ მოხერხდა. დანერგვის საკითხი პრობლემური იყო საბჭოთა პერიოდშიც, თუმცა, პროდუქტიულობა 70 პროცენტს აღწევდა. წლების წინ ჩვენ გავაკეთეთ მრავალფუნქციური შემდუღებელი აპარატი – ერთი ძალიან პატარა ზომის აპარატი აკეთებდა ყველა ტიპის შედუღებას, მასში გაერთიანებული იყო სამი სხვადასხვა გამოგონება. ეს გამოგონება შეიძინა ერთ-ერთმა შვეიცარიულმა კომპანიამ, რომელიც თურქეთში მუშაობს.  ჩვენ  ყოველთვის გვახასიათებდა  ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი – ვმუშაობდით ისეთ ინოვაციურ პროდუქტზე, რომელიც თავისი სიახლით დაიმკვიდრებდა ადგილს საბაზრო სეგმენტში.  საერთოდ, გამომგონებელს მუშაობის  ფართო გზა აქვს – ის არ კმაყოფილდება იმით, რაც გააჩნია, ყველაფერში შეუძლია დაინახოს ის, თუ როგორ უნდა გახდეს ის უკეთესი.  თუ არ არსებობს მოთხოვნა და გამოგონებას არ აქვს საბაზრო ღირებულება, ჯობია, ასეთ გამოგონებაზე თავიდანვე ითქვას უარი.  გამომგონებლის მუშაობა ეფექტურია, როდესაც ის მიზანმიმართულია გარკვეულ სეგმენტზე ან აუდიტორიაზე. 

– თქვენი გამოგონების მითვისების შემთხვევები თუ ყოფილა?

– მითვისებას ვერ დავარქმევ, თუმცა შემიძლია გითხრათ, რომ მოხდა იდეის „გაპარვა”. 90-იან წლებში ჩვენ ტელევიზიით  დავიწყეთ საუბარი საავტომობილო სისტემების გაუმჯობესებაზე, მაგალითად, მბრუნავ ფარებზე. ჩვენ ეს იდეა არ დაგვიპატენტებია, ახლა კი, როგორც ვიცი,  მის დანერგვას აპირებენ იაპონური კომპანიები. მაშინ საქართველოში არ იყო საავტომობილო მრეწველობა და ამიტომ გახსნილად ვსაუბრობდით ამ თემებზე. ალბათ, გაზეთშიც დაიბეჭდა  ამ ნოვაციის შესახებ, დაფიქრდა ვიღაც, გადაამუშავა იდეა და მისი დანერგვაც განიზრახეს. იმავეს თქმა შემიძლია ეგრეთ წოდებულ იაპონურ სასტვენიან ჩაიდნებზე; იაპონური სასტვენები სინამდვილეში სხვანაირი იყო – წინა მიმართულებით უბერავდა ჰაერს და ძალიან ხშირად ფუჭდებოდა. ის სასტვენი, რომელსაც დღეს იაპონელები უშვებენ ჩაიდნებისთვის, არის ჩემი  რაციონალური წინადადება, ის მე უფრო ადრე მაქვს გაკეთებული, ვიდრე ის იაპონელებმა დააპატენტეს. ჩათვალეთ, რომ კონკრეტულად ის სასტვენი, რაც დღეს ყველაზე მასობრივად გამოიყენება, ჩემი გამოგონილია. ის ისეთი გამძლეა, რომ  ჩაიდანი ფუჭდება, სასტვენი კი  რჩება.      

– მართლაც ყველაფერი დასწრებაზეა!..  იაპონელები „თბილისელებს” ვერ წაიკითხავენ, ამიტომ, შეგიძლიათ, გაგვანდოთ, ახლა რაზე მუშაობთ?

– ძალიან ბევრი საინტერესო ჩანაფიქრი მაქვს. რატომღაც, გავრცელებულია აზრი, რომ   ზოგიერთ ქვეყანაში ტექნოლოგიური მიმართულებები ისეთ დონეზეა, რომ ჩვენ მათ ვერასდროს გავუსწრებთ. ეს მცდარი აზრია. ასეთი  მიდგომა, რომ, ვიღაც დიდი ხანია, მონაწილეობს დოღში და წინაა, ამიტომ, ჩემი ცხენი მას სასტარტო პოზიციიდან ვერ დაეწევა – არ არის სწორი. საქმე ისაა, რომ უნდა შევძლოთ იმის ცხენზე მოხტომა, ვინც ყველაზე სწრაფად მირბის და ვინც ყველაზე ახლოსაა ფინიშთან. ის, რაც მან გააკეთა, უკვე ცნობილია, თქვენ შეგიძლიათ, მის გაკეთებულში შეცვალოთ რამე, რაც, შესაძლოა, მისთვისაც საინტერესო აღმოჩნდეს.  

– რა შეჰმატეთ ამ თვეებში  თქვენი საქმიანობით საქართველოს პარლამენტს?

– ჩემი აქტივობა, შესაძლოა, არ ჩანს ფართო საზოგადოებისთვის, მაგრამ, მე აქტიურად ვმუშაობ კომიტეტებში – ორი კომიტეტის წევრი ვარ. ძალიან მნიშვნელოვანი კანონპროექტი,  რომელიც „ეროვნული ფორუმის“ ინიციატივით გამოვიდა  და ეხება ჯარიმების ცნობილ თემას, რომელიც პრობლემადაა ქცეული საზოგადოებისთვის, ვფიქრობ, ძალიან მნიშვნელოვანია. მოქალაქის შემოსავლები და ჯარიმები არ შეესაბამება ერთმანეთს, რაც მძიმე ტვირთად აწვება ხალხს. 

ჩვენ უკვე დავიწყეთ  აქტიური მუშაობა ინოვაციური მიმართულებების განვითარებაზე. პარლამენტში, ალბათ  მე ყველაზე უკეთ ვიცი, რა სჭირდებათ გამომგონებლებს.  დარგობრივი ეკონომიკის კომიტეტის თავმჯდომარე სწორად  ეკიდება ამ საკითხს, მისი დახმარებით შეიქმნა სპეციალური ჯგუფი, რომელიც ინოვაციური მიმართულებებით მუშაობს. ჩვენ ვამზადებთ საკანონმდებლო პაკეტს, რომელიც ხელს შეუწყობს ინოვაციური ტექნოლოგიების განვითარებას. ამ თემებზე არც ერთ პარლამენტში არ უმუშავიათ. შესაძლოა, მე არ მაქვს ისეთი პოლიტიკური გამოცდილება, როგორც ზოგიერთ ჩემს კოლეგას, თუმცა, ზოგს ისეთი გამოცდილება აქვს, ჯანსაღი ნაბიჯების გადადგმაში რომ უშლის ხელს – მათ უკვე გამომუშავებული მავნე ჩვევები უბიძგებს იქით. როცა არ გაქვს მავნე ჩვევები, გაქვს უფრო მეტი შანსი, გადადგა კარგი ნაბიჯები. 

– საქართველოს პარლამენტში ერთადერთი გამომგონებელი ხართ. ეგებ, ამ სფეროშიც სცადოთ ბედი, რომ ამ აბურდულ ქართულ პოლიტიკასაც ეშველოს რამე.

– ერთადერთი საქმიანობა, რასაც მე საპარლამენტო მანდატი არ მიკრძალავს, არის მეცნიერება და განათლება, ასე რომ, მე არ ვარ შეზღუდული, განვაგრძო მუშაობა ჩემი პროფილით. აქედან გამომდინარე, კარგი იდეის გამოგონებას ვერავინ ამიკრძალავს.  საქმე ისაა, რომ პოლიტიკოსები თავად არიან გამომგონებლები – ნებისმიერ გამოუვალ სიტუაციაში პოლიტიკოსს უწევს გამოსავლის მოძებნა. ტექნიკასა და ტექნოლოგიებში ეს შედარებით ადვილია, რადგან, როდესაც საქმე გაქვს ლითონთან, იცი, ის როგორ „მოიქცევა”, იცი მისი ფიზიკური და ქიმიური თვისებები. პოლიტიკაში კი, სადაც ადამიანი ფიქრობს ერთს, ლაპარაკობს მეორეს და აკეთებს მესამეს, ეს რთულია. პოლიტიკა  მრავალცვალებადი ელემენტებისგან შედგება, რომელიც სტატიკაში არასდროს გადადის, ყოველთვის დინამიკურ პროცესშია და, ამიტომ, მაშინ გამოგონებაც უნდა იყოს დინამიკაში. ანუ, ჩვენ უნდა გავთვალოთ: ეს რომ ასე მოიქცევა... ის რომ აქ ამას გააკეთებს... – რაც, პრაქტიკულად, შეუძლებელია. პოლიტიკა არის მრავალუცნობიანი  განტოლება, სადაც  განტოლებების რაოდენობა გაცილებით ნაკლებია უცნობების რაოდენობაზე და, აქედან გამომდინარე, ქართულ პოლიტიკაში ვერც ერთ გამოგონებაზე ვერ იფიქრებ; ერთადერთი გამოსავალია, პოლიტიკური პროცესები მივუახლოვოთ ისეთ სისტემებს, სადაც ერთი სისტემა მეორეს ბლოკავს – ადამიანის არასასურველი ნების დაბლოკვა, პოლიტიკური პროცესების მართვის ერთადერთი გამოსავალი იქნება (იცინის).