ცხენის ძალა
დღეს მიღებულია, მანქანის ძრავის სიმძლავრე ცხენის ძალებით გაიზომოს. მაგრამ, ცოტამ თუ იცის, რომ ამ ისტორიას საუკუნე-ნახევრის ხანდაზმულობა აქვს. შედარება ეკუთვნის ინგლისელ გამომგონებელს – ჯეიმს უატს, რომელმაც მსოფლიოში პირველი ორთქლის მანქანა შექმნა. ერთხელ ინგლისში პატარა მაღაროს მფლობელმა ჯეიმს უატს სთხოვა, დაემონტაჟებინა მისთვის ორთქლის მანქანა, რომელიც მაღაროდან წყალს ამოტუმბავდა. მანამდე ამ სამუშაოს ცხენები ასრულებდნენ.
– მანქანა ისეთი უნდა იყოს, რომ საათში იმაზე ნაკლები წყალი არ ამოქაჩოს, ვიდრე ჩემი ცხენი ქაჩავსო.
– კარგი, მაგრამ, თუ ვაჯობე, მანქანაში ორმაგს გადამიხდიო.
მაღაროს მეპატრონე შეშინდა და უბრძანა, ცხენისთვის სული ამოეხადათ მუშაობით, ანუ, მთელი დატვირთვით ემუშავებინათ მანქანასთან შეჯიბრების მიზნით. დღის ბოლოს, ახალგაზრდა, ჯანმრთელი ცხენი დაღლილობისგან მოკვდა. სწორედ მაშინ აღიარეს, რომ მანქანა გაცილებით მძლავრი იყო ცხენზე, თუმცა, საცოდავ ცხენს ამან უკვე ვეღარ უშველა.