„ადამიანი, რომელიც თავისთვის ცხოვრობდა, ღმერთს ზურგი აქცია, ერთბაშად ან ნელ-ნელა იწყებს ფიქრს იმაზე, რომ, არ შეიძლება მისი ცხოვრება იყოს სრულყოფილი, თუ ისე გაგრძელდა, როგორადაც ის მას ატარებს – ასე იწყებს ადამიანი  ღვთისკენ შემობრუნებას. სინანულიც სწორედ ამაში, ღვთისკენ შემობრუნებაში მდგომარეობს, სწორედ ეს არის თავდაპირველი და გადამწყვეტი და, როცა ჩვენ უცებ ვიცვლით კურსს, ვუბრუნდებით ღმერთს, ჭეშმარიტებას, იმას, რისთვისაც საერთოდ არის ადამიანი მოწოდებული, ეს უკვე ნიშნავს, რომ გადავდგით პირველი ნაბიჯი სინანულისკენ. მაგრამ, ეს ჯერ კიდევ არ ნიშნავს მონანიებას, რადგან, ჯერ არ შევცვლილვართ...” (მიტროპოლიტი ანტონ სუროჟელი). აღსარების საიდუმლოს შესახებ გვესაუბრება, ვაკის წმიდა გიორგის სახელობის ეკლესიის წინამძღვარი, მამა საბა (ბიკაშვილი).

– შეიძლება ითქვას, რომ სამღვდელო პრაქტიკაში ყველაზე რთული თემა სწორედ აღსარებაა. ჯერ კიდევ პირველ საუკუნეებში ეს საიდუმლო დღევანდელისგან ძალიან განსხვავდებოდა. ის ადამიანები, რომლებიც რაღაც დანაშაულის გამო განიკვეთებოდნენ ეკლესიისგან, აღარ იყვნენ მაზიარებლები, შემდეგ ეკლესიის წიაღში ბრუნდებოდნენ სინანულის დახმარებით, ანუ, სახალხოდ ადასტურებდნენ თავიანთ ცდომილებას და ინანიებდნენ კიდეც. აღსარება ყოველთვის იყო და არის სინანულის საიდუმლო, სინანული კი ადამიანის შინაგანი განწყობაა,  ანუ, გაცნობიერება საკუთარი დაცემულობისა. მეოთხე საუკუნიდან‚ როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა, ამ საიდუმლომ ტრანსფორმაცია განიცადა, დაკარგა თავისი პირვანდელი შინაარსი და მნიშვნელობა. დღეს არსებობს აღსარების ორი ფორმა, რომლებსაც ერთმანეთთან არანაირი კავშირი არ აქვს: ერთი არის ფორმალური აღსარება, რომელსაც მორწმუნეთა უმრავლესობა მიმართავს. მეორე კი – ფსიქოლოგიური. პირველ შემთხვევაში ადამიანი მოდის, აბარებს აღსარებას და, რომ ჰკითხო, ამას რატომ აკეთებო, გიპასუხებს: „უნდა ვეზიარო“. ანუ‚ გამოდის, რომ აღსარების ჩაბარება ავტომატურად ზიარების მიღებას ნიშნავს. მეორე, ანუ, აღსარების ფსიქოლოგიური სახე, უფრო პროტესტანტულს ჰგავს: ადამიანი მოდის და ცოდვები ფურცელზე აქვს ჩამოწერილი და ამ დროს ის აღსარებას აბარებს არა უფალს, არამედ გამოცდილ სასულიერო პირს, რომელსაც მის კითხვებზე მზამზარეული პასუხები აქვს და უშველის, რადგან, ამის მერე მისი ყოფითი თუ სულიერი პრობლემები აუცილებლად მოგვარდება. სინამდვილეში ის ისევ იმ სულიერ მდგომარეობაში რჩება, რომელშიც იმყოფებოდა, თუ უარესში არა, რადგან მან სულიერი განკუნება არ მიიღო, არ მივიდა იმ აღიარებამდე, რომ თავად არის ცოდვილი. ეს ცხოვრების ილუზირებული ფორმაა, რაც საერთოდ სცილდება აღსარების საიდუმლოს. თუმცა‚ მეორე მხრივ‚ ეკლესია სწორედ იმისთვის არის მოწოდებული, რომ ადამიანი დაამშვიდოს, იმედი ჩაუნერგოს. დღეს ძალიან ბევრი მოდის ეკლესიაში ასეთი აზროვნებით: ეკლესია აგვარებს ყველა პრობლემას. ეს არასწორი მიდგომაა, ეკლესია არ აგვარებს პრობლემებს, მით უმეტეს – ყოფითს. ეკლესია ადამიანს ასწავლის‚ როგორ უნდა ვებრძოლოთ ამქვეყნიურ პრობლემებს, როგორ უნდა გადავლახოთ ისინი. თანამედროვე ადამიანების აზრით‚ ეკლესია არის იარაღი, რელიგიური ინსტიტუტი, რომელიც ადამიანების პრობლემებს აგვარებს, რაც შორს დგას მართლმადიდებლობისგან და, ეკლესია არ არის ვალდებული‚ ადამიანის ყოფითი პრობლემები მოაგვაროს, უბრალოდ‚ ასწავლის მათთან მიდგომას. გარდა ამისა, ადამიანების დიდი ნაწილი აღსარებას ხშირად სხვებზე გადაბრალებით იწყებს: ჩავარდა ცოდვაში, იმრუშა, მაგრამ, იმიტომ, რომ ეს სხვამ დააძალა, სხვისი ბრალი იყო, იძულებული გახადა. ანუ, ასეთ დროს იმ მძიმე მდგომარეობას, რომელშიც ის იმყოფება, კი არ განიცდის, პირიქით‚ მეორე ცოდვას უმატებს – სხვას განიკითხავს და ამით თავის მდგომარეობას კიდევ უფრო ამძიმებს.
– აღსარების საიდუმლოში ორი ადამიანი იღებს მონაწილეობას: ის‚ ვინც აღსარებას ამბობს და სასულიერო პირი. როდესაც მოძღვარი ხედავს, რომ ადამიანი აღსარების დროს არ განიცდის სინანულს, მისი აღსარება ზედაპირულია, არ აქვს მას საკუთარი ცოდვები და  მდგომარეობა გაცნობიერებული, ხომ შეუძლია, პირდაპირ მიუთითოს ამაზე, აუხსნას, დაარიგოს, ან, თუნდაც, არ მისცეს ზიარების უფლება?
– ადამიანი უფალთან მოდის აღსარების ჩასაბარებლად, მაგრამ, გარეგნულად მას მოძღვარი ესწრება, რომელიც შუამავალია ადამიანსა და ღმერთს შორის. ამიტომაც, ამ დროს მოძღვრის როლი ძალიან მნიშვნელოვანია და ამასაც გათავისება, სწორი გაგება სჭირდება. როდესაც ადამიანი მოდის და მოძღვარს აბარებს მშრალ, იურიდიულ აღსარებას, მთელი ცენტრი სიმძიმისა გადადის მოძღვარზე. ანუ‚ ეს ნიშნავს იმას, რომ‚ როდესაც ადამიანი აბარებს მშრალ აღსარებას და არ განიცდის სინანულს, ის ბოლომდე ეყრდნობა მოძღვრის ძალაუფლებას, ანუ‚ იმ ცოდვების მიტევება-არ მიტევების უფლებას, რომელიც სასულიერო პირს უფლისგან აქვს მინიჭებული. ამ დროს ადამიანი საკუთარ სულიერ ცხოვრებაში არანაირ როლს არ თამაშობს და, თუ მას მღვდელი ცოდვებს შეუნდობს, მაშინ ის ფიქრობს, რომ მას ყველა ცოდვა შეენდო, რადგან ის კი არ განიცდის სინანულს, მაგრამ‚ სამაგიეროდ‚ ეს წესი გარეგნულად აღსრულდა და მთელი პასუხისმგებლობა სასულიერო პირმა აიღო. სამწუხაროდ‚ თავად ეს წესიც უკვე მახინჯდება გარეგნულადაც, განიცდის დაცემას, რეგრესს. ანუ‚ მრევლი და სასულიერო პირები მივიდნენ იქამდე, რომ აღსარებას „სკაიპის“ დახმარებით აბარებენ. რაც მთავარია‚ ასეთი აღსარება, თუნდაც მეილით გაგზავნილი‚ შეიძლება სხვისთვის მისაწვდომი გახდეს და ეს უკვე აღარ არის აღსარება, რადგან, განცხადებული ხდება. სამწუხაროდ‚ საქართველოში გამოჩნდნენ „მედროშე“ სასულიერო პირები, რომლებიც პირდაპირ „სკაიპით“ იბარებენ აღსარებას. ალბათ, ყველას დააინტერესებს, როგორ ხდება შენდობის ლოცვის წაკითხვა. ანუ ადამიანი, რომელიც აღსარებას აბარებს‚ თავს ხრის საკუთარი ვიდეოთვალის წინ, ხოლო‚ მეორე მხრიდან‚ სასულიერო პირი საკუთარი კომპიუტერის ვიდეოთვალს გადააფარებს ოლარს და ისე კითხულობს შენდობის ცოდვებს. შეიძლება‚ ეს ვიღაცისთვის სასაცილო იყოს, მაგრამ‚ ძალიან სამწუხარო მომენტია, რომ უკვე აქამდეც დავედით... როდესაც ზემოთ‚ მოძღვრის როლზე ვსაუბრობდით, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ თუ ადამიანი აღსარების ჩაბარების შემდეგ არ განიცდის წინსვლას, ფერისცვალებას, არ მიდის სიკეთისკენ, არ ებრძვის საკუთარ მანკიერებებს, მაშინ მას მშრალი აღსარება ვერ აცხონებს, მიტევებაზე ხომ საუბარიც ზედმეტია. მოძღვარი კი არ მიუტევებს მას ცოდვებს, პირიქით‚ არ მიეტევება, რადგან ის‚ ფაქტობრივად‚ სულიერად არ მონაწილეობს ამ საიდუმლოში.
– არსებობს მეორე მომენტიც: დღეს სასულიერო პირების დიდი ნაწილი იმდენად დაკავებულია, იმხელა მრევლი ჰყავს, რომ ისინი სულიერ შვილებს ხშირად ხუთ წუთსაც ვერ უთმობენ.
– გამიგია‚ როგორ წუხან ისინი, რომლებმაც ორი წლის განმავლობაში ვერ მოახერხეს სასულიერო პირთან მისვლა, მაგრამ არა იმის გამო, რომ ეს თავად არ გააკეთეს, არამედ, ვერ მივიდნენ მასთან მრევლის სიმრავლისა და მღვდლის მოუცლელობის გამო. შეიძლება‚ მოძღვარი ძალიან დაკავებულია, დიდი მრევლი ჰყავს, მაგრამ, მან უნდა მოახერხოს, რომ მათი მოთხოვნილებები დააკმაყოფილოს, მოუსმინოს, შეხვდეს. ხშირად აღსარებას იმიტომაც აქვს ფორმალური ხასიათი, რომ მოძღვართან ორი-სამი წუთით მივდივართ, ავტომატურად ვიღებთ ზიარების უფლებას და ამის მერე არ ხდება სულიერი დარიგება, ერთობლივად გაცნობირება ცოდვისა და, მასთან ბრძოლის გეგმის ერთად შემუშავება. თუ მოძღვარს არ აქვს ფიზიკურად ამის საშუალება, კურთხევა უნდა მისცეს მრევლს, რომელიც მასთან ურთიერთობას ვერ ახერხებს, მიმართოს სხვა მღვდელს ან ეკლესიას‚ სადაც მეტი სიხალვათეა. მოძღვარი ყოველთთვის უნდა გამოდიოდეს მამათა სწავლებიდან, მაგრამ, არ უნდა გამოვიდეს მსჯავრდებულის, პროკურორის როლში. სულიერი მამის როლში უნდა იყოს, რადგან‚ როდესაც ის ხალხს თანაუგრძნობს, ის ავლენს მათ მიმართ ღვთაებრივ მოწყალებას, ემსგავსება ქრისტეს. ერთი წმიდა მამა ამბობდა: ჯობია‚ მოძღვარმა მიმტევებლობაში შესცოდოს, ვიდრე სიმკაცრეშიო, რადგან ისიც ადამიანია, ისიც სცოდავს და, თუ საკუთარ, თავს შეუნდობს, მაშინ, ხალხსაც უნდა შეუნდოს, დაანახვოს თანადგომის, ერთსულოვნების სახე და მასთან ერთად გადაჭრას პრობლემები.