ყვარყვარეების არის ეს ცხოვრება

ისე მაღიზიანებს ჩემი ერთი ნაცნობის ოჯახის ცხოვრების წესი, რომ არ მოგწეროთ, არ შემიძლია.

ვარ მარტოხელა პენსიონერი, არც მარჩენალი მყავს და არც არავინ მომკითხავი. ვცხოვრობ ჩემთვის ერთ პატარა ოთახში, ეგრეთ წოდებულ „იტალიურ ეზოში“. ჩემი ერთადერთი კომფორტი ის არის, რომ საკუთარი საშხაპე და ტუალეტი მაქვს (საერთოთი არ ვსარგებლობ), მთელი ჩემი შემოსავალი კი ჩემი პენსიაა – 100 ლარი. ამ ყველაფრის მიუხედავად, ძლივს დამიმტკიცეს რაღაც დახმარება, რაზეც, ხანდახან, რომ იტყვიან, მართლაც დამოკიდებულია ხოლმე ჩემი ყოფნა-არყოფნის საკითხი. ერთხელ კი, ეს ჩემი ნაცნობი შემხვდა ქუჩაში და საუბარში ვუთხარი, დახმარებას ვიღებ-მეთქი. სულ ძირისძირობამდე გამომკითხა, რა მედგა სახლში, ვინმე ხომ არ მეხმარებოდა ან პენსიის გარდა კიდევ რაიმე შემოსავალი ხომ არ მქონდა. მეორე დღეს კი „შემთხვევით“ მეწვია და „აღმოაჩინა“, რომ მქონდა მეზობლის ნაჩუქარი პატარა ტელევიზორი და ლამის ჩემი ახალგაზრდობის დროინდელი მაცივარი. მერე ძველ სერვანდში გამოფენილი ჭიქები დაათვალიერა და წარბაწეული წავიდა. ორი დღის შემდეგ ვიღაცეები მოვიდნენ დახმარების ფონდიდან, ხელახლა აღწერეს ჩემი უბადრუკი ქონება, ხელახლა შემავსებინეს რაღაც ფურცლები და წავიდნენ. წასვლის წინ კი დამიბარეს, მგონი, არ გეკუთვნით დახმარება და ტყულად გაძლევდითო. საბედნიეროდ, ისე მოხდა, რომ დახმარება ისევ დამიმტკიცდა, მაგრამ, ის დღეები ხომ ვინერვიულე?! ჩემს კარის მეზობელს რომ ვუამბე ყველაფერი, მაშინვე მითხრა, იმ შენი ნაცნობის „ნაჩალიჩარი“ იქნება ეგ ყველაფერიო. გამიკვირდა და არ დავიჯერე – ვერ წარმოვიდგინე, იმას რაში წაადგებოდა, მე თუ დახმარებას მომიხსნიდნენ, მაგრამ, რომ დავრწმუნებულიყავი, ჩვენს საერთო ნაცნობს დავურეკე და ყველაფერი მოვუყევი. იმას გაეცინა და მითხრა, ეგ მაგ ოჯახის ცხოვრების წესია, დიდიან-პატარიანად, წლების განმავლობაში „შავ სიებს” ადგენენ, აბეზღებდნენ მეზობლებს და ახლობლებს. კომუნისტებიდან მოყოლებული, ერთი რომ პარტიული მუშაკი იყო, მეორე დისიდენტებს ეტმასნებოდა, კომუნისტების გადაგდების შემდეგ კი, რამდენი პარტიაც დაარსდება, თუნდაც ერთმანეთის საწინააღმდეგო, თითო პარტიაში ოჯახის თითო წევრი მაინც არის – „რა იცი, რა ხდებას“ პრინციპით. მაგათ, ყველას, უბანში „ყვარყვარეებს” უძახიანო. მერე სრულიად შემთხვევით გავიგე, ცოლი და ქმარი ურთიერთსაწინააღმდეგო პარტიების თითქმის ლიდერები არიან, ოღონდ, არ ვიცი, რამდენად მართალია. სხვათა შორის, შვილებსაც ასე ზრდიან და შვილიშვილებსაც. თან, სულ წესიერებასა და მორალზე უკითხავენ ყველას ლექციებს. ასეთების რომ არის ქვეყანა, იმიტომაა საქმე კარგად. თუმცა, ასეთი ადამიანები ყოველთვის იყვნენ და ყოველთვის იქნებიან. სამაგიეროდ, აგერ მეოთხე თაობა იზრდება მათ ოჯახში და, ერთი დღე რა არის, ერთი დღე არ გასჭირვებიათ, ყოველთვის ძალიან კარგად იყვნენ და არიან, ოღონდ, იმდენი ჭკუა აქვთ, არ ჩნდებიან და არ აჩენენ. ერთი დებილი შვილიშვილი ჰყავთ და ახლა იმას ამზადებენ თურმე დიდი თანამდებობისთვის. ზუსტად ვიცი, რომ გამოუვათ – მაგისთანების არის ცხოვრება.

ცისანა, 78 წლის.

ყველაფერში საწყალ დედაჩემს

ვადანაშაულებ

გწერთ იმიტომ, რომ გულში ვეღარ ვიტევ ტკივილს. საქმე ისაა, რომ კაცმა, რომელმაც ოდესღაც ჩემი მამა ერქვა (ასე იმიტომ ვამბობ, რომ მან მე ბავშვობა დამიმახინჯა და დედაჩემს სიცოცხლე მოუსწრაფა, ბოლოს კი სულში ჩამაფურთხა და მასზე სამუდამოდ ვთქვი უარი, გვარიც კი შევიცვალე – დედის გვარზე გადავედი), იმის გამო, რომ ვერ შეელია სმას და ვერ დათმო კაზინო, ცხოვრება დამინგრია.

მას შემდეგ, რაც წამოვიზარდე, სულ მამაჩემის ჩხუბი და ლანძღვა-გინება მესმოდა (დედაჩემს ეჩხუბებოდა და აგინებდა და ხშირად მეც ზედ მიმაყოლებდა ხოლმე). ჩხუბის მიზეზი, როგორც წესი, ის იყო, რომ დედას სულ ფულს სთხოვდა, რომ, ან დაელია, ან კაზინოში ეთამაშა, ხშირად ორივეს ერთად ახერხებდა, შედეგი კი ის იყო, რომ უამრავი ვალი დაიდო, რის გამოც დედამ მამამისის ნაჩუქარი ოთხოთახიანი ბინა გაყიდა და მამაჩემის ვალები გაისტუმრა, რომ არ მოეკლათ, ჩვენ კი ოროთახიან ბინაში გადავედით, მაგრამ, ორიოდე თვის შემდეგ ისევ მოგვადგნენ მოვალეები. დედას აღარც სამკაული დარჩა, აღარც რამე ძვირფასი ნივთი, რომ გაეყიდა, ბინას კი უკვე პრინციპულად აღარ ახლებდა ხელს, რადგან იმდენი იყო ვალი, ამ ბინის ფასი მთლიანად არ ეყოფოდა და ჩვენ სადღა უნდა გვეცხოვრა? ბინის გაყიდვაზე რომ ვერ დაითანხმა, მამაჩემი დედას საშინელ  დღეში აგდებდა, ხშირად ხელითაც ეხებოდა და ემუქრებოდა, თუ არ გადამიხდი ვალებს, შენც მოგკლავ და შენს ნაბიჭვარსაც (ანუ – მე) ზედ დაგაკლავ და მერე ყველაფერი მე დამრჩებაო. ბავშვი ვიყავი და მაშინაც კი მიკვირდა, რატომ უთმენდა დედა, რატომ არ შორდებოდა ან თავის ძმას რატომ არ ეუბნებოდა, რა დღეში აგდებდა ქმარი. რამდენჯერმე ისე სცემა დედაჩემი ამ ნაძირალამ, ხელდახელ შებმა და ჩხუბი ვერ გავბედე, რადგან, ვიცოდი, ვერ მოვერეოდი, მაგრამ, ისეთი ბოღმა ჩამითესა გულში, გადავწყვიტე, ყველა რომ დაიძინებდა, მივპარვოდი მძინარეს და, ან დიდი ქვა ჩამერტყა თავში, ან დანით მომეკლა, მაგრამ, კიდევ კარგი, ასე არ მომხდარა, რადგან, ასეთ შემთხვევებში დედა მთელი ღამე ჩემ გვერდით იჯდა და მყარაულობდა (ის ამას იმიტომ აკეთებდა, რომ მამაჩემის ამ დებოშების შემდეგ ხან შოკში ვვარდებოდი, ხან ისტერიკაში და, დედას ეშინოდა, ძილში რამე არ მომსვლოდა). მე კი თავს ვიმძინარებდი და ხელით მოვსინჯავდი ხოლმე ლეიბის ქვეშ წინასწარ მომზადებულ ბრტყელ ქვასა და სამზარეულოდან მოპარულ პურის დანას. მაგრამ, კიდევ ვიმეორებ, საბედნიეროდ, ღმერთმა (და დედაჩემმაც) არ დაუშვა, რომ მამის მკვლელი გავმხდარიყავი, თუმცა, მთლად შარის გარეშე მაინც ვერ გადავრჩი, ოღონდ, ეს უკვე წლების შემდეგ მოხდა, როცა დედა ცოცხალი აღარ იყო, მე კი ცოლ-შვილით ცალკე ვცხოვრობდი. მამაჩემი უკვე საკმაოდ გაბომჟებული იყო, თანაც, ასაკშიც გახლდათ, გარდა ამისა, კაზინოებში აღარ უშვებდნენ და მთლიანად ლოთობაზე იყო გადართული, თუმცა, როგორც წესი, ფული არ ჰყოფნიდა ხოლმე, მაგრამ ჩემთან მოსვლას ამ საკითხზე ვერ ბედავდა, რადგან, ძალიან მკაცრად მყავდა გაფრთხილებული, თუ მთვრალს გნახავ, შენს თავს დავაჭერინებ-მეთქი. ჩემს სახლში საერთოდ არ ვუშვებდი – არ მინდოდა, ეს ცხოველს დამსგავსებული არსება ჩემს შვილებს ენახათ და, მით უმეტეს, მისთვის ბაბუა დაეძახათ. შვილის ვალს მხოლოდ იმით ვასრულებდი, რომ საჭმელ-სასმელსა და ტანსაცმელს ვუგზავნიდი და ერთ სანდო მეზობელს გარკვეულ თანხას ვაძლევდი, რომ საჭიროების შემთხვევაში ექიმი გამოეძახებინა და წამალი ეყიდა. სიმართლე გითხრათ, გულში ვფიქრობდი, რომ ამისი ღირსიც კი არ იყო, მაგრამ, მეზობლების მერიდებოდა, თან, არც ის მინდოდა, ხალხს ჩემზე ეჭორავა. მოკლედ, მამაჩემს აკრძალული ჰქონდა ჩემს ოჯახთან გაკარებაც კი და, მეგონა, რომ ვერასდროს გაბედავდა ჩემს სახლში მოსვლას, მაგრამ, აღმოჩნდა, რომ ვცდებოდი. ერთ დღეს, დაახლოებით დღის 12 საათზე, ჩემმა უფროსმა ბიჭმა (მაშინ 6 წლის იყო) მობილურზე დამირეკა და ტირილით მითხრა, ჩქარა მოდი, ბაბუა მოვიდა მთვრალი და დედას ეჩხუბებაო. აღარ მახსოვს, როგორ გავვარდი სამსახურიდან და რამდენ წუთში ვიყავი სახლში, მაგრამ, ღვთის წყალობით, დროზე მივუსწარი – ამ ნაძირალას ჩემი ცოლისთვის თმაში ჩაევლო ხელი, კედელზე ჰყავდა აკრული და დორბლმორეული უყვიროდა, ახლავე მომეცი ფულიო. ჩემი ცოლი კი ტირილით ეუბნებოდა, როცა მაქვს, ხომ გაძლევ ხოლმე, ახლა კი მეც უკაპიკოდ ვარ, გამიშვიო. მაშინ მივხვდი, რომ თურმე, ჩემს ჩუმად მოდიოდა ჩემს ცოლთან და ფულს სძალავდა. მე რომ ოთახში შევვარდი, ამ არაკაცმა ორივე ხელი ყელში წაუჭირა ჩემს ცოლს და დახრჩობით დაემუქრა. როგორი მოსათმენი იყო ეს ამბავი? მაშინვე ვეცი, გარეთ გავათრიე და ისე ვცემე, თავ-პირი გავუერთიანე. მგონი, არც ერთი ძვალი მთელი არ დარჩენია. როგორც ჩანს, იმ მომენტში ამომასხა ბავშვობის დროიდან დაგროვილმა ბოღმამ და ისე გამეტებით ვცემე, მეზობელს რომ არ გამოეგლიჯა ხელიდან, ალბათ, შემომაკვდებოდა. მერე იმავე მეზობელმა წაიყვანა საავადმყოფოში და იქ განაცხადა, ვითომ ქუჩაში იპოვა ნაცემი. სხვათა შორის, არავის გამოუძახებია პატრული. მე თვითონ ვაპირებდი, მივსულიყავი და განმეცხადებინა, რაც ჩავიდინე, მაგრამ, მაინც ოჯახის სახელს გავუფრთხილდი და ამიტომ გადავიფიქრე – როგორ უნდა მეთქვა, ნაძირალა მამა მყავს, ჩემს ცოლს ახრჩობდა და მე, შვილმა, ვცემე-მეთქი?!

ამ ამბის შემდეგ ისე ცუდად გავხდი, კარდიოლოგიური შეტევა დამემართა და ძლივს გამომიყვანეს მდგომარეობიდან, ჩემს ცოლ-შვილზე აღარაფერს ვამბობ. ცოტა უკეთ რომ გავხდი, განცხადება შევიტანე გვარის შეცვლაზე და მეც და ჩემი შვილებიც დედაჩემის გვარზე დავეწერეთ. მას შემდეგ არც კი მიკითხავს, როგორ არის მამაჩემი, ცოცხალია თუ მკვდარი და ვცხოვრობ ახლა ამ ტვირთით. ამ ყველაფერში კი საწყალ დედაჩემს ვადანაშაულებ (ღმერთმა ნათელში ამყოფოს მისი სული): რატომ უთმენდა წლების განმავლობაში ამ დესპოტს, სადისტსა და ხელიდან წასულ ადამიანს? ან თვითონ რატომ გაიმწარა თავი და მოისწრაფა სიცოცხლე, ან მე რას მერჩოდა? თავის დროზე რომ გადაედგა გადამწყვეტი ნაბიჯი და გაჰყროდა ასეთ არარაობა ქმარს, ბავშვობაც ხომ უკეთესი მექნებოდა და ახლა ამ დღეშიც ხომ არ აღმოვჩნდებოდი?! სხვათა შორის, ხშირად ვფიქრობ ხოლმე ამ საკითხზე, რადგან, მსგავსი მაგალითები გამიგია, მაგრამ, ვერ ვხვდები, ცოლები, ქმრების მიმართ ასეთი მონური ერთგულებითა და მორჩილებით რატომ ღუპავენ შვილებს? ნუთუ მხოლოდ იმიტომ, რომ კბილით შეინარჩუნონ ოჯახი, რომელიც თავიდანვე დასანგრევად არის განწირული?!

გური, 34 წლის.