კოსმოსი და რეალობა
1973 წელს ჩრდილოეთ კალიფორნიის ასტრონომიული ასოციაციის პრეზიდენტმა, პირველად განალაგა ტელესკოპები პარკებსა და სავაჭრო ცენტრებში. ამით მან ადამიანები მეცნიერებას აზიარა. მანვე დააწესა კოსმოსის მოყვარულთა დღე – ის მაისის დასაწყისში აღინიშნება. მაშინ, როცა მთვარე თავის მეოთხედ ფაზაში გადადის.
* ყველაზე საიდუმლოებით მოცული და უცნაური პლანეტა ნიბირუა. ძველი შუმერები, მას მზის სისტემის მე-12 პლანეტად მოიხსენიებდნენ. პლანეტას მკვეთრად გამოწეული, გამობზეკილი ორბიტა აქვს. გარდა ამისა, ის ადამიანებს მხოლოდ 3 600 წელიწადში ერთხელ ეჩვენება. ლეგენდის მიხედვით, ნიბირუზე სახლობენ კოსმოსის „მასწავლებლები“, რომლებმაც შექმნეს ადამიანების ცივილიზაცია. მეცნიერები ნიბირუსთან მორიგ „შეხვედრას“ 2158 წლისთვის ვარაუდობენ.
* ახლახან მეცნიერებმა მზის სისტემაში მეათე პლანეტა აღმოაჩინეს. ის მზისგან ორჯერ უფრო შორს არის, ვიდრე პლუტონი და დედამიწაზე ოთხჯერ უფრო პატარაა. მას ჯერ სახელიც არ აქვს.
* დილის ვარსკვლავი – ასე ეძახიან მეორენაირად ვენერას და სიყვარულის ქალღმერთის სახელს ტყუილად არ ატარებს – ის პლანეტებს შორის ყველაზე მშვენიერია. სიკაშკაშით ყველაზე ბრწყინვალე ვარსკვლავებსაც კი ჯაბნის. გამოასხივებს თანაბარ, თეთრ ნათებას. როგორც მთვარეს, ვენერასაც შეუძლია, ჩანდეს მთლიანად და ნამგლისებურადაც.
* მთელ მსოფლიოში მხოლოდ გასულ წელს, კოსმოსურ პროგრამებზე 68 მილიარდი დოლარი დაიხარჯა.
* პირველი პატარა ტელესკოპი შექმნა გალილეო გალილეიმ 1609 წელს, რომლის საშუალებითაც უამრავი, შესანიშნავი რამ აღმოაჩინა: პატარა გორაკები მთვარეზე, იუპიტერის თანამგზავრი, ლაქა მზეზე, რამდენიმე ახალი ვარსკვლავი... დღეისთვის ყველაზე დიდი ტელესკოპი კანარის კუნძულებზეა. მისი სარკის დიამეტრია – 10,4 მეტრი. ფართობი კი – 82 კვადრატული მეტრი. ტელესკოპის საზეიმო გახსნას 2009 წელს თავად ესპანეთის მეფე, ხუან კარლოს პირველი ესწრებოდა.